President Abdel Fattah al-Sisi heeft Qatar “diep gefrustreerd” verlaten nadat Golfstaten zijn voorstel voor een Arabische defensiemacht naar NAVO-model hebben verworpen, zo vertelden Egyptische diplomaten aan Middle East Eye.
Egypte stelde een snelle interventiemacht voor op basis van het Verdrag inzake Gezamenlijke Defensie en Economische Samenwerking uit 1950, bedoeld om lidstaten te beschermen tegen externe dreigingen, met name Israël. Volgens een hoge Egyptische diplomaat waren het vooral Qatar en de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) die het voorstel blokkeerden.
Minister van Buitenlandse Zaken Badr Abdelatty presenteerde het plan als een regionale verdedigingsstap om onafhankelijk te blijven van buitenlandse mogendheden. De grootste onenigheid ging over de leiding: Saoedi-Arabië wilde het commando, terwijl Egypte claimde daarvoor het meest geschikt te zijn gezien zijn militaire ervaring.
Enkele dagen later sloot Riyad een wederzijds defensiepact met Pakistan, dat kernwapens bezit. Dit versterkte in de Golf de twijfel aan de bereidheid van de VS om Israël in toom te houden.
Verdeeldheid onder Arabische staten
Golfstaten besloten bovendien Iran en Turkije buiten te sluiten en de kwestie binnen hun eigen Defensieraad te houden. Het resultaat: Sisi verliet de top zonder steun en “diep teleurgesteld”.
De bijeenkomst van de Arabische Liga en de Organisatie voor Islamitische Samenwerking vond plaats op 15 september, kort nadat Israël in Doha zes Hamas-leiders had gedood. Egypte had gehoopt op concrete stappen of op zijn minst een duidelijke afwijzing van Israëlische verdrijvingsplannen richting Noord-Sinaï.
Volgens Egyptische diplomaten speelde Washington een cruciale rol: een Qatarese delegatie bracht vanuit de VS de boodschap mee dat er geen besluiten tegen Israël mochten worden genomen. De Emiraten schaarden zich achter dit standpunt. Uiteindelijk werd de uitkomst beperkt tot verklaringen van steun aan Gaza en veroordeling van Israël.
Sisi noemt Israël ‘vijand’
Een analist verklaarde dat de afwijzing van Sisi’s voorstel de diepe verdeeldheid blootlegt over hoe Israël te bestrijden. Voor Egypte betekende dit een nederlaag, juist nu de dreiging verder reikt dan Gaza.
In een opmerkelijke escalatie omschreef Sisi Israël zelfs als “een vijand” – de eerste keer sinds zijn aantreden in 2014. Dit weerspiegelt de groeiende Egyptische bezorgdheid over Israëlische dreigingen, waaronder plannen om Hamas-leiders in Caïro te viseren en Palestijnen naar Noord-Sinaï te verdrijven.
De inzet van Egypte vindt haar oorsprong in het collectieve defensieverdrag van 1950, dat herhaaldelijk is geprobeerd nieuw leven in te blazen. In 2015 pleitte Caïro al voor een gezamenlijke Arabische strijdmacht, maar telkens liepen de plannen vast op rivaliteit en financieringskwesties.
Ondanks het vredesverdrag met Israël in 1979 blijft de publieke opinie in Egypte grotendeels gekant tegen normalisatie. Recente onthullingen over Israëlische complotten op Egyptisch grondgebied hebben die vijandigheid alleen maar versterkt.
foto: (shutterstock)