De Israëlische politie heeft maandag twee naaste adviseurs van premier Benjamin Netanyahu gearresteerd in het kader van het steeds verder uitbreidende ‘Qatargate’-schandaal. Het gaat om Jonathan Urich, Netanyahu’s senior media-adviseur, en Eli Feldstein, zijn militaire woordvoerder.
Beide mannen worden verdacht van contact met een buitenlandse agent, witwassen van geld, het aannemen van steekpenningen, fraude en het schenden van vertrouwen. De verdachtmakingen draaien rond nauwe banden met Qatarese functionarissen.
Netanyahu, die maandag zelf in de rechtszaal stond vanwege zijn langlopende corruptieproces, moest zijn getuigenis onderbreken om zich ook over deze zaak uit te laten.
Volgens de Israëlische krant Haaretz zouden Urich, Feldstein en anderen berichten hebben gestuurd aan journalisten die ogenschijnlijk afkomstig waren van het kantoor van de premier, maar in werkelijkheid op verzoek van de Qatarese regering zouden zijn opgesteld.
Een andere journalist – wiens naam nog niet gepubliceerd mag worden – is ook opgeroepen voor verhoor. Naar verwachting zullen er binnenkort meer journalisten worden ondervraagd.
Verdenking van dubbelspel
Eran Etzion, voormalig plaatsvervangend hoofd van de Nationale Veiligheidsraad, noemt de situatie ernstig: “Als Urich en Feldstein vanuit het kantoor van de premier werkten én tegelijk voor Qatarese functionarissen, dan zijn zij mogelijk blootgesteld aan geclassificeerd materiaal.” Volgens Etzion zou dit op het hoogste juridische niveau kunnen worden aangemerkt als verraad en schade aan de staatsveiligheid.
Het schandaal kreeg de naam ‘Qatargate’ toen Haaretz in november onthulde dat Urich en Srulik Einhorn, een andere adviseur van Netanyahu, in dienst waren van Qatar rond de tijd van het WK 2022. Via hun mediabureau, Perception, zouden zij Qatar geholpen hebben bij het verbeteren van diens imago en het promoten van vredelievendheid.
Daarnaast nodigden zij Israëlische journalisten uit naar Qatar, vermoedelijk om het imago van het land binnen Israël op te poetsen.
Rol van Feldstein
In februari meldde Channel 12 News dat ook Feldstein betrokken was bij PR-werk voor Qatar, met financiering via een particuliere organisatie. Hij zou eerder ook al geclassificeerde informatie over Hamas hebben doorgespeeld aan buitenlandse media als The Jewish Chronicle en Bild. Deze artikelen bleken achteraf onjuist, wat leidde tot grote onrust bij die kranten, inclusief het ontslag van vier prominente columnisten bij The Jewish Chronicle.
Later werd bekend dat Feldstein in opdracht van Qatar een bezoek regelde voor Zvika Klein, hoofdredacteur van de rechtse Jerusalem Post.
Feldstein kreeg volgens berichten geen salaris vanuit het kantoor van de premier, maar zou zijn betaald door Jay Footlik, een Amerikaanse lobbyist in dienst van de Qatarese overheid.
Politieke crisis
Naar aanleiding van alle onthullingen gaf procureur-generaal Gali Baharav-Miara opdracht tot een strafrechtelijk onderzoek. Dit gebeurde na een veiligheidsbeoordeling door de Shin Bet, Israëls binnenlandse inlichtingendienst.
Als Netanyahu wist van de banden van zijn medewerkers met Qatar, dan is zijn situatie ernstig. Maar als hij het níet wist, is dat misschien nog problematischer, aldus Etzion. “Hij is wanhopig, gevaarlijk en ongeremd.”
Netanyahu vecht terug en beschuldigt de Shin Bet ervan hem politiek te willen ondermijnen. In een verklaring noemde zijn partij Likud het onderzoek “een nieuw dieptepunt in de politieke heksenjacht op een rechtse premier”. Hij zou zelfs geprobeerd hebben om Ronen Bar, het hoofd van de Shin Bet, te ontslaan — iets wat door het Hooggerechtshof voorlopig is tegengehouden.
In recente publieke uitingen – onder meer via TikTok – beschuldigt Netanyahu de “linkse deep state” ervan het volk buitenspel te zetten. In een video zei hij dat Urich en Feldstein “in gijzeling worden gehouden”, tot verontwaardiging van families van échte gijzelaars die nog vastzitten in Gaza.
De verdeeldheid binnen Netanyahus eigen coalitie groeit. Voormalig Shin Bet-chef en huidig landbouwminister Avi Dichter noemde het schandaal “zeer ernstig” en stelde dat het volledig onderzocht moet worden.
Volgens Etzion zal Netanyahu er alles aan doen om het schandaal van de agenda te krijgen – zelfs door militaire operaties als afleidingsmanoeuvre in te zetten.