De kwetsbare LGBTQ+-gemeenschap in Irak wordt gegrepen door angst nu Irak homoseksuele relaties strafbaar stelt.
Karrar, een 23-jarige werkloze homoseksuele Irakees die in Babylon woont, voelt zich verlamd door angst. De Iraakse regering heeft onlangs homoseksualiteit en transgenderidentiteiten strafbaar gesteld, waardoor de al kwetsbare LGBTQ+-gemeenschap verder in een onbekend lot wordt geduwd.
Naarmate anti-LGBTQ+-maatregelen van kracht worden, overweegt Karrar* nu om te verhuizen of asiel aan te vragen, omdat hij de urgentie voelt om aan zijn eigen huis te ontsnappen.
“De intensiteit van de haat die op de LGBTQ+-gemeenschap wordt gericht, blijft me verbazen. Mensen hier lijken ons te zien als een plaag die gewelddadig moet worden uitgeroeid,” vertelde hij aan Middle East Eye.
“Voorheen kon ik enige mate van privacy behouden, maar nu voelt zelfs dat gevaarlijk,” zei hij.
Zelfs voordat de nieuwe maatregelen werden ingevoerd, waren geweld en bedreigingen tegen LGBTQ+-personen wijdverbreid in Irak. Toch zei Karrar dat hij nog enige mate van privacy kon handhaven, iets wat hij nu niet langer kan doen.
“Voor mijn digitale veiligheid heb ik een laag profiel aangenomen, vermijd ik dating-apps en nieuwe kennissen. Ik houd me ook aan sociale normen in mijn uiterlijk en presentatie,” zei hij.
Eind vorige maand heeft het Iraakse parlement, ondanks internationale druk, stilletjes verschillende amendementen op de anti-prostitutiewet aangenomen die kunnen leiden tot gevangenisstraffen tot 15 jaar voor LGBTQ+-personen vanwege homoseksuele handelingen.
Volgens de nieuwe wet zijn genderbevestigende operaties, een cruciale stap voor veel transgender personen, nu strafbaar met drie jaar gevangenisstraf voor zowel de patiënt als de betrokken medische professional.
Het eerste ontwerp van de gewijzigde wet omvatte de doodstraf, maar deze clausule haalde de stemming niet vanwege brede afwijzing door vele figuren, lokale en internationale NGO’s, waarnemers en zelfs parlementsleden.
Een Iraaks parlementslid vertelde aan MEE, op voorwaarde van anonimiteit, dat hij en andere parlementariërs druk hadden uitgeoefend om de “harde straf” uit alle recente amendementen te verwijderen.
Opmerkelijk is dat de wet ook personen strafbaar stelt die zich “verwijfd” gedragen, met een straf van één tot drie jaar gevangenis, wat de grenzen van acceptabele expressie verder vervaagt.
Ik vrees voor mijn leven
Mensenrechtenorganisaties hebben de wetgeving snel veroordeeld en benadrukt dat deze flagrante minachting toont voor fundamentele mensenrechten en de verwoestende impact die het zal hebben op de LGBTQ+-gemeenschap. De wet maakt niet alleen personen strafbaar vanwege hun identiteit, maar effent ook de weg voor verdere discriminatie en potentieel geweld.
De situatie voor LGBTQ+-personen in Irak was al gevaarlijk, gekenmerkt door maatschappelijke afwijzing en een constante dreiging van geweld. Het tragische geval van Doski Azad, een transgender vrouw die twee jaar geleden door haar eigen broer werd vermoord, dient als een huiveringwekkende herinnering aan de dodelijke gevaren waarmee de gemarginaliseerde groep wordt geconfronteerd.
Hayden*, een 22-jarige queer uit Najaf, zei dat hoewel de dreiging tegen de gemeenschap al lang aanwezig is, zij de stap van het parlement toch “schokkend” vonden, gezien de mogelijke internationale repercussies.
“Met deze nieuwe wet lijken de autoriteiten een mediastunt uit te halen om populariteit te winnen, vooral omdat mensen hier emotioneel worden beïnvloed door wetten die verbonden zijn met religie en sociale gebruiken. Nu vrees ik nog meer voor mijn leven door deze strenge wet,” zei Hayden, wiens voornaamwoorden die/hen zijn.
“Ik weet niet hoe ik verder kan leven zonder risico te lopen, simpelweg omdat ik queer ben.”
Hayden zei dat ze een aantal voorzorgsmaatregelen hebben genomen om zichzelf online te beschermen. Ze houden hun volgers online in de gaten, hebben queer mensen op sociale media ontvolgd en alle berichten verwijderd die wijzen op hun seksuele geaardheid.
“Dit is om te voorkomen dat we het doelwit worden van milities die ons al hebben vermoord nog voordat deze wet er was. Deze wet biedt echter nu juridische dekking voor verder geweld tegen ons,” zei Hayden.
“Als ik voel dat het gevaar dichterbij komt, overweeg ik te reizen naar een buurland dat geen moeilijk visumproces vereist om mijn veiligheid te waarborgen.”
De amendementen op de anti-prostitutiewet zullen niet worden toegepast in de Koerdische regio tenzij het Koerdische parlement ervoor stemt deze goed te keuren, vertelde Dana Dara, de juridische adviseur van het Koerdische parlement, aan Rudaw, een op Erbil gebaseerde media-outlet.
Het Koerdische parlement opereert onafhankelijk en heeft daarom de bevoegdheid om wetten aangenomen door het Iraakse parlement te accepteren of te verwerpen.
Zwaarste straffen ter wereld
Ali, een directeur van Gala Iraq, vertelde MEE: “De beslissing van de Iraakse regering markeert het hoogtepunt van langdurige haat- en demoniseringscampagnes die de afgelopen twee jaar gericht waren op leden van de LGBTQ+-gemeenschap in Irak.”
Gala Iraq is een Iraaks intersectioneel platform dat zich inzet voor leden van de LGBTQ+-gemeenschap in de regio in het algemeen en Irak in het bijzonder. Na de invoering van de wet publiceerde het veiligheidsmaatregelen die LGBTQ+-personen kunnen volgen om zichzelf fysiek en juridisch te beschermen, waaronder het wissen van aanwijzingen van queerness van telefoons en sociale media, en het bij de hand houden van noodgeld voor het geval ze moeten vluchten.
“Deze ongekende parlementaire stap in het post-Saddam dictatuur Irak vertegenwoordigt het hoogtepunt van deze haatcampagnes, culminerend in de invoering van een expliciete wet die LGBTQ+-personen direct criminaliseert met enkele van de zwaarste straffen ter wereld,” zei Ali, die alleen bij zijn voornaam wilde worden genoemd.
“In feite stroomden verzoeken om hulp en bescherming al binnen nog voordat deze wet er was. De situatie in Irak is altijd al nijpend geweest voor de LGBTQ+-gemeenschap, die te maken heeft met alle vormen van geweld – moord, verkrachting, ontvoering, afpersing en meer. Sinds de goedkeuring van de wet is het aantal mensen dat contact met ons opneemt echter enorm gestegen.”
De angst om doelwit te worden, wordt ook gevoeld onder LGBTQ+-Irakezen die in het buitenland wonen, wat een schaduw werpt over hun lang gekoesterde dromen om naar huis terug te keren of geliefden te bezoeken.
Bash, een Iraakse kunstenaar en LGBTQ+-activist die in Duitsland woont, vertelde MEE: “Terugkeren of zelfs mijn land bezoeken voor een vakantie is een onmogelijke droom geworden.”
Bash vluchtte in 2015 naar Duitsland, op zoek naar de vrijheid die hem in zijn eigen land werd onthouden.
“Iraakse beleidsmakers volgen grensoverschrijdende bevelen, voornamelijk uit Iran, om dergelijke wetten uit te vaardigen. Het is niet nieuw voor de regering om dergelijke wetten op te leggen die vrijheden beperken en mensenrechten schenden.”
Hij wijst op de periode van openheid en ontwikkeling die Irak de afgelopen tijd heeft doorgemaakt, wat volgens hem botst met wat hij de regressieve benadering van de wet noemt.
“Irak heeft dringend behoefte aan cruciale beslissingen die het leven van mensen verbeteren en hen een fatsoenlijke levensstandaard bieden. De regering blijft echter deze prioriteiten negeren ten gunste van wetten die de vrijheid beperken,” zei Bash.
Bash vergelijkt zijn ervaring in Duitsland, waar hij veilig leeft en zijn vrijheid zonder angst uitoefent, met wat hij in Irak heeft meegemaakt aan intimidatie en haat, zelfs na zijn migratie.
Strop om mijn nek
Mary*, een 25-jarige transvrouw en schrijver die in Irak woont, zei: “Als iemand die in een land leeft waar er minstens 70 milities zijn, kun je niet specifiek voorspellen waar de dreigingen vandaan zullen komen. Nu de wet is aangenomen, zullen dreigingen van overal komen.
“Vorig jaar, toen ik in een café zat, boog iemand die ik kende zich over mijn hoofd en fluisterde in mijn oor: ‘Scheer je haar af, voordat zij [milities] het voor je doen’. Dit maakt dat ik me zelfs in mijn eigen kamer onveilig voel.”
Mary zei dat ze na de wetswijzigingen heeft overwogen om te stoppen met haar werk als schrijver van artikelen over LGBTQ+-rechten, ondanks dat dit het enige beroep is dat ze fysiek kan uitoefenen na huiselijk geweld waarbij ze ernstige rugletsel opliep.
“Het gevaar ligt niet alleen in seksuele geaardheid. De bron van gevaar veronderstelt niet wat je geaardheid is, maar maakt aannames op basis van niet-normatief seksueel gedrag en identiteit,” zei ze.
“Op basis van de wet kan het publiceren van een lied van een homoseksuele zanger op sociale media of het delen van een scène uit een film waarin homoseksuele mensen kussen, ook worden beschouwd als het promoten van homoseksualiteit en kan me zeven jaar gevangenisstraf opleveren.”
Mary overweegt nu om Irak te verlaten en heeft een GoFundMe-campagne gelanceerd om haar te helpen het geld in te zamelen dat ze nodig heeft om naar Frankrijk te verhuizen, waar ze denkt te kunnen gedijen als transvrouw, schrijver, dichter en performancekunstenaar.
“Blijven schrijven betekent dat ik actiever zal zijn, wat de aandacht op mij vestigt. Stoppen met schrijven en een andere baan zoeken zal me zichtbaar maken, wat me kwetsbaarder maakt voor beschuldigingen van ‘verwijfdheid’,” zei ze.
“De wet heeft me geen ruimte gelaten om te ademen, omdat het nu de strop om mijn nek aantrekt.”
*De namen zijn veranderd om de identiteit te beschermen.