Het besluit om zich van stemming te onthouden bij een resolutie van de VN-Veiligheidsraad ‘maakt een punt, maar geen verschil’, zeggen analisten
De relatie tussen Israël en de regering-Biden heeft haar dieptepunt bereikt sinds het begin van de oorlog in Gaza, nadat de VS zich maandag bij een stemming van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties onthielden van stemmen, die opriep tot een onmiddellijk staakt-het-vuren in Gaza.
Het kantoor van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu haalde uit naar de VS nadat deze besloten had haar vetorecht niet te gebruiken, door te zeggen dat de beweging een “duidelijke terugtrekking van de consistente positie van de VS” was en dat het “Hamas hoop geeft”, te midden van stagnerende onderhandelingen in Doha, Qatar, om een gijzelaarsdeal te bereiken.
De VS gaf eerder aan dat het de niet-bindende resolutie zou ondersteunen, die oproept tot een “onmiddellijk staakt-het-vuren” tijdens de heilige maand Ramadan van de moslims. Hoewel de tekst ook oproept tot Hamas en Palestijnse groepen om de door hen gegijzelde gijzelaars vrij te laten, wordt hun lot niet direct gekoppeld aan een staakt-het-vuren.
In een opmerkelijke publieke dreiging tegen de regering-Biden, juist voor de stemming, dreigde het kantoor van Netanyahu het bezoek van een senior Israëlische delegatie aan Washington te annuleren, gepland om de aanstaande grondinvasie van Rafah in de zuidelijke Gazastrook te bespreken, als de VS het niet zou beschermen tegen afkeuring bij de VN. Vorige week zei de VS dat het Israël “alternatieven” zou bieden voor een grondoperatie in Rafah.
Het bezoek van de Israëlische nationale veiligheidsadviseur Tzachi Hanegbi en de minister van Strategische Zaken Ron Dermer werd onmiddellijk na het aannemen van de resolutie geannuleerd.
Netanyahu’s beslissing om de breuk met de regering-Biden publiekelijk te maken, leek het Witte Huis te verrassen. Woordvoerder van de Nationale Veiligheidsraad John Kirby zei dat “we enigszins verbaasd zijn” door de annulering, en beschuldigde Netanyahu ervan “een perceptie van verdeeldheid te creëren waar dat niet nodig is”.
Amerikaanse functionarissen benadrukten na de stemming dat de onthouding van de VS geen beleidswijziging betekende. Maar analisten voorspellen dat dit slechts het begin kan zijn van grotere spanningen met Israël, aangezien Netanyahu belooft door te gaan met een invasie van Rafah ondanks waarschuwingen van de VS, te midden van een strijd voor zijn politieke overleving in eigen land.
“Dit is heel typerend voor Bibi,” zei Merissa Khurma, directeur van het Midden-Oosten programma bij het Wilson Center, tegen Middle East Eye.
“Hij houdt er niet van in het nauw gedreven te worden en hij zal blijven terugduwen.”
Huis in brand
De regering-Biden is het op een reeks beleidspunten niet eens met Israël.
Het offensief van Israël op Gaza heeft volgens Palestijnse gezondheidsfunctionarissen geleid tot meer dan 32.000 Palestijnse doden, voornamelijk onder vrouwen en kinderen.
Het dodental heeft binnenlandse verontwaardiging tegen Biden veroorzaakt onder progressieven en Arabische Amerikanen voorafgaand aan de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2024. Netanyahu heeft ook moeite met de oproepen van de VS om de Palestijnse Autoriteit te versterken en de basis te leggen voor een hervatting van gesprekken over een tweestatenoplossing.
Tot maandag hield de regering-Biden haar “droge kracht” vast – of wachtte met actie ondernemen – en koos er in plaats daarvan voor om haar frustratie met Israël voornamelijk via tussenpersonen, verbale zijdelingse opmerkingen en medialekken te uiten.
Biden gebruikte campagne-evenementen om Israël te bekritiseren en noemde zijn bombardementscampagne “willekeurig”. Ondertussen lekte het Witte Huis verhalen dat de Amerikaanse president zijn Israëlische ambtgenoot “een eikel” noemde.
Eerder deze maand hield de meest senior Democratische wetgever en bondgenoot van Biden – senator Chuck Schumer – een toespraak waarin hij opriep tot verkiezingen om Netanyahu te vervangen.
Door dit alles was de VS niet bereid om tastbare druk uit te oefenen op Israël in een poging om zijn acties in Gaza naar wens te veranderen.
Bijvoorbeeld, de regering-Biden heeft de wapenleveringen aan Israël voortgezet, vaak door het Congres heen te omzeilen om dit te doen. Sinds 7 oktober, toen de oorlog uitbrak, heeft de VS ook drie veto’s uitgesproken tegen oproepen tot een staakt-het-vuren bij de VN. Afzonderlijk blokkeerde Washington ook een amendement dat opriep tot een staakt-het-vuren dat Rusland in december probeerde op te nemen in een resolutie van de Veiligheidsraad.
Aaron David Miller, een voormalige Amerikaanse onderhandelaar voor het Midden-Oosten voor Republikeinse en Democratische presidenten, vertelde MEE dat de beslissing van maandag om zich te onthouden het “eerste empirische datapunt” markeerde van de VS die zijn hefboomwerking tegen Israël uitoefent.
Martin Indyk, een voormalige Amerikaanse ambassadeur in Israël en een vredesonderhandelaar voor voormalig president Barak Obama, zei dat de beslissing van de VS “Bibi signaleert dat zijn huis in brand staat en hij de VS niet als vanzelfsprekend moet beschouwen”.
De stemming van maandag werd met applaus ontvangen bij de VN-Veiligheidsraad, een zeldzaam moment voor deze procedures, die de VS geïsoleerd heeft zien staan op het wereldtoneel ter verdediging van Israël onder haar Arabische en Europese bondgenoten.
Hoewel Israël afhankelijk is van de VS om voor haar te bemiddelen bij de VN, is het onduidelijk of het diplomatieke spel van de regering-Biden bij het internationale orgaan Israël zal beïnvloeden en de buitenlandse beleidsdoelen van de VS zal bereiken.
Een punt maken
Het sluiten van een gijzelaarsdeal tussen Hamas en Israël, die leidt tot een pauze van zes weken in de gevechten, is de belangrijkste as geworden waar het beleid van de VS om draait, vertellen huidige en voormalige Amerikaanse functionarissen aan MEE.
De regering-Biden hoopt dat de overeenkomst kan worden omgezet in een blijvend staakt-het-vuren dat de gevechten in Gaza beëindigt en een hervatting van onderhandelingen over een tweestatenoplossing mogelijk maakt, met een versterkte Palestijnse Autoriteit die de Gazastrook en de bezette Westelijke Jordaanoever bestuurt.
Op korte termijn wil de VS de humanitaire hulp aan Gaza vergroten en een grootschalige Israëlische aanval op Rafah, de zuidelijke grensstad van Gaza waar ongeveer 1,5 miljoen ontheemde Palestijnen schuilen, voorkomen.
“De actie van maandag maakt een punt, maar geen verschil,” naar die doelen, vertelde Miller aan MEE, toevoegend dat de stem van de VS en de openbare breuk met Israël de onderhandelingspositie van Hamas zou kunnen verharden, die zijn claim op overwinning baseert op het enkel overleven van een hevige Israëlische aanval.
Gesprekken in Doha, bemiddeld door Egypte en Qatar, lijken te zijn gestagneerd. Hamas verwelkomde later de resolutie van de Veiligheidsraad en zei bereid te zijn te onderhandelen over de vrijlating van gijzelaars in ruil voor Palestijnse gevangenen die door Israël worden vastgehouden.
Hoewel de VS hoopt Netanyahu politiek te kunnen isoleren, is hij niet de enige senior Israëlische functionaris die belooft door te gaan met de oorlog in Gaza en een offensief op Rafah te starten. Een meerderheid van de Israëli’s is ook voorstander van een aanval op Rafah, waar Israël zegt dat vier Hamas-bataljons zijn gevestigd.
Sprekend buiten het Witte Huis op maandag, slechts enkele uren na de VN-stemming, zei de Israëlische minister van Defensie Yoav Gallant dat de oorlog niet zal eindigen totdat Israël de vrijlating van de ongeveer 130 gijzelaars die het nog steeds in Gaza gelooft te hebben, veiligstelt.
“Als we geen beslissende en absolute overwinning in Gaza bereiken, zal een grotere oorlog in het noorden dichterbij komen,” zei hij, verwijzend naar de voortdurende gevechten tegen Hezbollah langs de Libanees-Israëlische grens.
De Libanese waarnemend premier, Najib Mikati, gebruikte de VN-resolutie op maandag als hefboom om landen op te roepen “druk” uit te oefenen op Israël om te stoppen met aanvallen op Libanon.
Gallant staat gepland om te ontmoeten met de Amerikaanse minister van Defensie Lloyd Austin, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken en de nationale veiligheidsadviseur Jake Sullivan. Hij wordt verwacht de invasie van Rafah te bespreken en is ook op zoek naar meer munitie en wapensystemen zodat Israël zijn oorlog kan voortzetten.
Een belangrijke maatstaf voor of de VS bereid is zijn druk op Israël op te voeren, zou kunnen komen in de komende maanden wanneer van Blinken wordt verwacht dat hij certificeert of het gebruik van Amerikaanse wapensystemen door Israël in overeenstemming is met internationaal en humanitair recht.
Netanyahu is geen onbekende in het worstelen met Amerikaanse leiders en zou druk op Biden kunnen uitoefenen door zijn steun onder Republikeinse wetgevers te benutten. De voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, Mike Johnson, zei vorige week dat hij van plan was de Israëlische leider uit te nodigen om een gezamenlijke zitting van