Zonen van krijgsheer Khalifa Haftar vergroten zichtbaarheid na overstromingen, na zeer verschillende politieke en militaire reizen te hebben afgelegd.
Op 11 september, net toen de storm Daniel de Libische kusten begon te verwoesten, was Elseddik Haftar in Parijs om een presidentieel bod te lanceren.
“Ik denk dat ik over alle middelen beschik om Libië te ontlasten en te stabiliseren, en om de cohesie en eenheid van de Libiërs tot stand te brengen,” vertelde hij aan verslaggevers.
De oudste zoon van Khalifa Haftar, de oostelijke commandant die aan het hoofd staat van een coalitie van milities die bekend staat als de Libyan Arab Armed Forces en die het oosten en zuiden van Libië controleert, keerde al snel terug naar huis om het hoofd te bieden aan een verwoestende natuurramp.
Minstens 11.300 mensen zijn omgekomen en meer dan 10.000 worden nog vermist nadat de storm Daniel door het oosten van Libië raasde. Door het instorten van twee dammen in de stad Derna werden hele wijken in zee meegesleurd.
Bij zijn terugkeer zei Elseddik dat zijn vader de ramp had “aangevoeld” voordat hij toesloeg en een evacuatie had bevolen. Libische commentatoren hebben deze bewering sterk weerlegd en beweren dat mensen in feite de opdracht hadden gekregen om in hun huizen te blijven.
De broer van Elseddik, Saddam Haftar, kwam ook al snel in het internationale nieuws.
Van achter het stuur van een voertuig vertelde hij Sky News op maandag: “Ja, we hebben hulp nodig, maar de reddingsteams doen hun werk.”
Gevraagd of de ramp voorkomen had kunnen worden door de autoriteiten, onder andere door het verbeteren van de ingestorte dammen, zei hij dat “alles goed was” en dat hij “geen kritiek” had.
Elseddik en Saddam, twee van de minstens zes zonen van Haftar, hebben hun zichtbaarheid in het oosten van Libië vergroot sinds de dodelijke overstromingen. Beiden hebben nationale politieke ambities, maar zijn op dit kritieke punt aangekomen via zeer verschillende wegen.
Elseddik: De burger die op zijn vader lijkt
Net als een aantal van zijn broers, waaronder Saddam, is Elseddik geboren en getogen in Benghazi tijdens het langdurige bewind van Muammar Kadhafi.
Tijdens de jeugd van de broers werd hun vader verbannen naar de Verenigde Staten (van 1991 tot 2011), nadat Kadhafi de voormalige kolonel had afgezworen na een mislukte militaire campagne in Tsjaad.
“De zonen van Haftar waren bekend bij Khadafi. Hij vond het goed met ze,” vertelde Jalel Harchaoui, Libië-deskundige en associate fellow aan het Royal United Services Institute, aan Middle East Eye. “Haftar werd niet beschouwd als een gevaarlijke tegenstander in ballingschap… Hij was niet zoals een Ayatollah.”
Terwijl zijn vader na de omverwerping van Kadhafi in 2011 terugkeerde naar Libië en uiteindelijk de troepen leidde die grote delen van Oost-Libië onder controle kregen, hield Elseddiq zich op de achtergrond.
Het Libische Nationale Leger (nu de LAAF) voerde oorlog tegen westerse facties nadat het land in 2014 uiteenviel, waaronder een 14 maanden durend brutaal offensief om Tripoli in te nemen dat uiteindelijk werd afgeslagen. Elseddik nam hier niet aan deel.
“Hij is nooit in verband gebracht met een gewapende groep of veiligheidsaangelegenheden. Hij is volledig burger,” zei Harchaoui. “Dat is de reden waarom hij zo belangrijk is geworden.”
In die civiele rol is Elseddik betrokken bij ceremoniële evenementen zoals de opening van politiezones en stadions. Zijn opvallende gelijkenis met zijn vader heeft de zichtbaarheid van de familie ter plaatse geholpen.
“Het geeft zijn vader een middel om invloed en aanwezigheid uit te stralen,” zei Harchaoui. “Het is een manier om te zeggen… We zijn bezig met een constructief project. We hebben een civiele visie.”
Elseddik werd nooit beschouwd als een machtig figuur, maar dat lijkt de afgelopen maanden te zijn veranderd.
De Libische verkiezingen in 2011 mislukten om een aantal redenen, waaronder onenigheid over de verkiesbaarheid van militaire functionarissen of dubbele burgers als kandidaten. De in Benghazi opgegroeide burger Elseddik zou dergelijke problemen niet moeten hebben – in tegenstelling tot zijn vader en sommige van zijn broers.
“Hij is als een wildcard voor de familie Haftar,” zei Harchaoui. “Als Saddam en Khaled [een andere broer] en hun vader niet mee kunnen doen omdat ze militairen zijn, ga je naar de volgende beste.”
In februari heeft de rustige Elseddik verschillende sociale media accounts aangemaakt.
Op zijn nieuwe Twitterprofiel vermeldt hij zijn baan als “intellectueel”. Zijn Instagram en Facebook accounts worden, vreemd genoeg, gerund vanuit Libanon.
Eerder dit jaar werd Elseddik erevoorzitter van Al-Merrikh SC, een van de meest succesvolle Soedanese voetbalclubs, die onlangs in financiële problemen kwam.
De Haftars schonken naar verluidt 2 miljoen dollar aan de club in moeilijkheden en de nieuwe erevoorzitter werd vervolgens ontvangen door de leider van de Snelle Strijdkrachten, Mohamed Hamdan Dagalo (bekend als Hemeti). Hij hield vol dat de bijeenkomst niet politiek was.
Emadeddin Badi, een niet-resident senior fellow bij het Midden-Oostenprogramma van de Atlantische Raad, twijfelt aan de aantrekkingskracht van Elseddik.
“Hij wordt eerlijk gezegd gezien als een grap,” vertelde Badi aan MEE. “Ondanks het feit dat hij de oudste zoon van Haftar is en zijn politieke ambities duidelijk heeft gemaakt, heeft hij weinig geloofwaardigheid.”
Saddam: ‘autoritair in de dop’
In tegenstelling tot zijn oudste broer is Saddam Haftar bekender en heeft hij een vinger in de pap.
De jongste van Haftars zonen (midden dertig), ook geboren en getogen in Benghazi, is vernoemd naar Saddam Hoessein.
Analisten geloven dat hij, net als de man naar wie hij is vernoemd, een sterke kant heeft.
“Saddam is een autoritair in de dop,” zegt Badi. “Hij probeert aspecten van het familiebedrijf [LAAF] over te nemen en tegelijkertijd uit te breiden naar nieuwe ondernemingen, waaronder veel illegale activiteiten.
De soldaat heeft sinds 2014 deelgenomen aan de campagnes van zijn vader, waaronder de inname van Cyrenaica en de mislukte poging om Tripoli in handen te krijgen. Hij wordt door de meeste waarnemers gezien als de meest waarschijnlijke opvolger van zijn vader als toekomstig boegbeeld van de LAAF.
Saddam leidt de Tariq Ben Zeyad Brigade – genoemd naar de islamitische militaire leider die Andalusië veroverde – die een van de invloedrijkste gewapende vleugels van de LAAF is geworden.
De organisatie werd door Amnesty International beschuldigd van het plegen van oorlogsmisdaden en ernstige mishandeling met als doel “het verpletteren van elke uitdaging” aan het adres van Saddams vader.
“Hij vertrouwt op het gebruik van zware repressie door middel van praetoriaanse eenheden die hij in staat heeft gesteld, wat waarschijnlijk zijn go-to strategie zal zijn om de troon van zijn vader op te eisen als puntje bij paaltje komt,” zei Badi.
Saddams soldaten sloopten ook Italiaanse koloniale eigendommen in de oude stad Benghazi, wat leidde tot waarschuwingen over de gevolgen voor het architectonisch erfgoed.
Volgens Africa Report zou hij betrokken zijn geweest bij een aantal smokkelactiviteiten, waaronder drugs, brandstof, goud en schroot uit in beslag genomen fabrieken.
De generaal werd ook in verband gebracht met mensensmokkel en werd door overlevenden van de dodelijke schipbreuk in Griekenland in juli beschuldigd van het “toezicht houden” op boten die vanuit Oost-Libië naar Europa voeren.
Op het internationale toneel onderhoudt Saddam nauwe banden met Mohammed bin Zayed Al Nahyan, president van de VAE, en Rusland, inclusief de Wagner Group, die een sleutelrol heeft gespeeld in het helpen van Haftar om controle te krijgen over Libisch grondgebied.
“Zijn toegenomen toenadering tot Rusland is ook een weerspiegeling van de huidige geopolitieke tijdgeest,” zegt Badi. “Een tijdperk waarin de perceptie van een teruggetrokken VS de wereldwijde status van Amerika heeft verminderd en waarin veel autoritaire leiders hun allianties op die basis afwegen.”
Twee jaar geleden landde Saddam zelfs in Israël, ondanks het feit dat Libië geen betrekkingen met dat land onderhield. Rapporten suggereerden dat het te maken had met een normalisatieovereenkomst in ruil voor militaire en diplomatieke steun van zijn vader.
Wie volgt Haftar op?
Voor Harchaoui heeft het feit dat Westerse regeringen Saddams naam niet noemen in relatie tot de vele beschuldigingen tegen hem, de generaal aangemoedigd.
“Ze noemen hem niet. Dus hij zal denken ‘hoe groot is de kans dat er sancties tegen mij worden ingesteld’. Die kans is klein”, legt Harchaoui uit.
Hij trok een vergelijking met president Bashar al-Assad in Syrië, die ook beschuldigd wordt van oorlogsmisdaden en wijdverspreide misbruiken, maar internationaal gerehabiliteerd is met de hulp van de VAE en anderen.
“Hij geniet diplomatieke en ideologische dekking,” zei Harchaoui. “Zolang er geen Britse en Franse diplomaten zijn die iets over hem zeggen, heeft hij een boulevard, een brede laan met mogelijkheden.”
Het valt nog te bezien welke broer, als die er al is, steun kan vergaren en hun 79-jarige vader kan opvolgen.
“Hou van hem of haat hem, Haftar vertegenwoordigt een specifiek stuk geschiedenis,” zei Harchaoui. “Hij nam een Benghazi in waar er echte veiligheidsproblemen waren en echte zorgen onder de bevolking.”
De analist gelooft dat Haftar’s overname van de controle over de grote stad van een reeks islamistische militante groeperingen hem een vorm van legitimiteit heeft gegeven.
“Maar op het moment dat hij sterft, hebben we geen idee hoe stammen zullen reageren”, voegde Harchaoui eraan toe.
“Saddam] heeft geen enkele legitieme claim, behalve dat hij de meest meedogenloze en criminele nakomeling van zijn vader is,” zei Badi. “Of zijn ambities werkelijkheid worden, zal grotendeels afhangen van hoe geneigd westerse mogendheden zullen zijn om ze te onderhouden.”