Syriërs liggen opnieuw onder vuur nu de Turkse politie de zoek- en arrestatieoperatie tegen asielzoekers opvoert.
Een islamitische religieuze schrijver heeft een fatwa geciteerd die Syrische vluchtelingen toestaat om het vrijdaggebed in moskeeën in Turkije te vermijden om zo politiecontroles te ontlopen, te midden van een intensievere deportatiecampagne door de autoriteiten.
De Turkse politie heeft de afgelopen weken de identiteitscontroles en arrestaties in Istanbul en andere grote steden opgevoerd in een campagne tegen vluchtelingen en asielzoekers.
Ongeveer 1.000 Syriërs werden gedwongen om terug te keren naar hun door oorlog verscheurde land in de eerste twee weken van juli, ondanks dat de meesten een geldige verblijfsvergunning hadden, volgens het Syrische Observatorium voor de Mensenrechten (SOHR).
De in het Verenigd Koninkrijk gevestigde groep noemde de campagne “onmenselijk” en drong er bij Ankara op aan om te stoppen met de “vernederende” en “gedwongen” deportaties.
“Het Observatorium veroordeelt een dergelijke onmenselijke behandeling van vluchtelingen die gedwongen werden om de gruwelen van de oorlog te ontvluchten naar Turkije en niet uit vrije wil [naar het land] kwamen,” zei de groep vorige week.
Vier families, waaronder kinderen, waren de laatste die op donderdag werden uitgezet, volgens SOHR, dat zei dat het oppakken van mensen doorgaat en dat er elke dag tientallen mensen worden gearresteerd.
Syriërs en vluchtelingen uit andere landen mijden naar verluidt openbare gebieden waar ze kunnen worden aangehouden en ondervraagd door de politie.
Er circuleren onbevestigde berichten dat de politie mensen heeft gearresteerd bij het verlaten van moskeeën. De in Syrië geboren Palestijnse religieuze onderzoeker Mohammad Khair Mousa, die in Turkije woont, citeerde vrijdag een uitspraak die vluchtelingen vertelt dat ze in plaats daarvan thuis kunnen bidden.
Volgens de islamitische leer zijn moslims verplicht om het vrijdaggebed in de moskee te verrichten.
“Een fatwa gemengd met pijn”, titelde Mousa zijn post op sociale media.
“Wie voor zichzelf vreest dat hij gearresteerd en gedeporteerd kan worden, of bang is voor de aanwezigheid van politiepatrouilles en controles buiten de moskeeën, wordt ontheven van de verplichting [om in de moskee te bidden] en kan het middaggebed in zijn huis bidden.”
‘Aangescherpte maatregelen’
Volgens de VN herbergt Turkije het grootste aantal vluchtelingen ter wereld, met ten minste 3,6 miljoen Syrische vluchtelingen in het land en nog eens 320.000 van andere nationaliteiten.
Het land opende zijn deuren voor Syriërs in de nasleep van het brute optreden van de regering van Bashar al-Assad tegen vreedzame pro-democratische protesten in 2011, dat leidde tot een verwoestende oorlog en de ontheemding van meer dan 12 miljoen mensen.
Echter, anti-Syrische sentimenten en racisme zijn de laatste maanden toegenomen in Turkije, te midden van economische tegenspoed.
Veel Syriërs hadden gehoopt dat de giftige retoriek die politici tegen hen gebruikten in de aanloop naar de verkiezingen in mei zou ophouden na de herverkiezing van president Recep Tayyip Erdogan.
De recente deportatiecampagne, die komt op het moment dat Turkse partijen zich opmaken voor beslissende lokale verkiezingen in maart volgend jaar, heeft velen echter verrast.
Tijdens de campagne voor de presidentsverkiezingen beloofde Erdogan om “vrijwillig” een miljoen Syriërs terug te sturen naar hun thuisland.
Het plan werd aangekondigd ondanks het feit dat er geen overeenkomst was bereikt met de regering van Assad die hun veiligheid kon garanderen.
Op 13 juli vertelde Erdogan aan verslaggevers dat er binnenkort “tastbare veranderingen op het gebied van illegale migratie” zullen worden doorgevoerd.
“Onze veiligheidstroepen hebben de maatregelen verscherpt”, zei hij. “Zodra illegale migranten worden aangehouden, worden ze naar repatriëringscentra gestuurd en daar worden de nodige acties ondernomen. Ze worden teruggestuurd naar hun land en op die manier elimineren we de angst en vrees van onze mensen.”
Ondanks de beloften van de regering om de campagne te richten op “illegale migratie”, zei SOHR dat de meeste deportaties mensen troffen die officiële verblijfspapieren hebben en legaal in het land wonen.
De groep zei dat er vrouwen en kinderen zijn gedeporteerd naar gebieden onder controle van het Turkse leger in het noordwesten van Syrië, waaronder mensen die zijn teruggestuurd op de Eid al-Adha feestdag eerder deze maand.