De Saoedische leider vaart langzaam een andere koers dan de VAE naarmate hij een grotere leidersrol in het Midden-Oosten op zich wil nemen.
De Saoedische kroonprins Mohammed bin Salman dreigde vorig jaar in een privégesprek met journalisten met sancties tegen de Verenigde Arabische Emiraten (VAE), meldde de Wall Street Journal.
Het dreigement kwam midden in een groeiende breuk tussen bin Salman en de president van de VAE, sjeik Mohammed bin Zayed Al Nahyan, gekenmerkt door meningsverschillen over regionaal beleid en Opec-limieten.
Tijdens de informele briefing in december vertelde bin Salman journalisten dat hij Abu Dhabi een lijst met eisen had gestuurd en waarschuwde hij dat Saoedi-Arabië strafmaatregelen zou nemen tegen zijn regionale bondgenoot als de VAE het koninkrijk in de regio zouden blijven ondermijnen.
“Het zal erger zijn dan wat ik met Qatar heb gedaan”, werd hij geciteerd door mensen die de vergadering hadden bijgewoond.
In 2017 leidde Riyad een diplomatiek embargo tegen Doha, versterkt door een economische blokkade, gedurende meer dan drie jaar, met de steun van Abu Dhabi en Bahrein. De betrekkingen tussen Saoedi-Arabië en Qatar werden pas in 2021 hersteld.
De kroonprins en bin Zayed zijn verwikkeld in een machtsstrijd om de dominantie in de Golfregio en hebben elkaar volgens bronnen van WSJ al meer dan zes maanden niet gesproken.
De kroonprins vertelde Saoedische journalisten dat de VAE “ons een mes in de rug had gestoken” en waarschuwde: “Ze zullen zien wat ik kan doen.”
Deze breuk weerspiegelt een bredere strijd om geopolitieke en economische invloed in het Midden-Oosten en op de wereldwijde oliemarkten, die nog wordt versterkt door de verminderde betrokkenheid van de Verenigde Staten in de regio. Beide landen zijn ook bezig met een toenadering tot Rusland en China.
De groeiende spanning heeft geleid tot bezorgdheid onder Amerikaanse functionarissen, die vrezen dat de rivaliteit in de Golf een belemmering kan vormen voor de inspanningen om een verenigde veiligheidsalliantie tegen Iran te vormen, de oorlog in Jemen op te lossen en de diplomatieke betrekkingen van Israël met moslimlanden uit te breiden.
Riyad en Abu Dhabi hebben uiteenlopende belangen in Jemen en Soedan, terwijl de Saoedische druk om de wereldwijde olieprijzen te verhogen voor wrijving heeft gezorgd met de VAE.
In Syrië stond Saoedi-Arabië in de schijnwerpers door de terugkeer naar de Arabische Liga te orkestreren, een diplomatieke inspanning die lange tijd door de VAE werd gepusht.
Ook de diplomatieke toenadering van Saoedi-Arabië tot Iran eerder dit jaar verraste de VAE.
Economische spanningen
Het streven van Saoedi-Arabië om zijn economie te diversifiëren en minder afhankelijk te worden van olie heeft het land ook in directe concurrentie gebracht met de VAE.
De kroonprins wil bedrijven aantrekken om hun regionale hoofdkantoren naar Riyad te verplaatsen, technologiecentra te lanceren en toeristische en logistieke hubs op te zetten, waarmee hij de positie van Dubai als commercieel centrum van het Midden-Oosten en een zorgvuldig gekoesterd bedrijfsmodel uitdaagt.
Het geschil tussen de twee leiders liep uit op de OPEC-bijeenkomst in oktober, toen de VAE Saoedi-Arabië ervan beschuldigden dat het Saoedi-Arabië had gedwongen om in te stemmen met een vermindering van de olieproductie. De Emiraten toonden zich bereid om zich terug te trekken uit de Opec, als uiting van hun frustratie over de Saoedische dominantie in de organisatie.
De regering Biden heeft zich ingespannen om de twee partijen te verzoenen en organiseerde in mei een ontmoeting tussen bin Salman en sjeik Tahnoun bin Zayed, de jongere broer van de Emiratische president en de nationale veiligheidsadviseur van de VAE.
De Saoedische leider vertelde Tahnoun dat de VAE zich niet moesten bemoeien met het door Saoedi-Arabië geleide staakt-het-vuren in Jemen en beloofde concessies aan Abu Dhabi.
Volgens bronnen van WSJ zei bin Salman later echter tegen zijn adviseurs dat ze hun beleid ten opzichte van de VAE niet moesten veranderen.
“Ik vertrouw ze niet meer,” zou hij hen hebben verteld.