Ebrahim Raisi zegt dat banden met Venezuela, Nicaragua en Cuba werken om ‘unilateralisme te confronteren’.
De Iraanse president Ebrahim Raisi is deze week begonnen aan een rondreis door Latijns-Amerika, waar hij van plan is Venezuela, Nicaragua en Cuba te bezoeken, in een bezoek dat hij beschreef als verzet tegen het “overheersingssysteem” van westerse landen.
Het bezoek begon met een ontmoeting in Venezuela met de president, Nicolas Maduro. Raisi reist samen met zijn ministers van Buitenlandse Zaken, Aardolie, Defensie en Volksgezondheid.
“Het gemeenschappelijke standpunt van Iran en de drie landen is om zich te verzetten tegen het overheersingssysteem en het unilateralisme te confronteren,” zei Raisi voor zijn reis, zoals gemeld door Iraanse persbureaus.
“Naast vriendschappelijke politieke banden met Venezuela, Nicaragua en Cuba, heeft Iran ook goede samenwerking met deze landen op het gebied van energie, industrie, landbouw, wetenschap en technologie, en geneeskunde en behandeling,” zei Raisi.
De reis is Raisi’s 13e bezoek aan het buitenland sinds hij het presidentschap bekleedt. Iran is een van de belangrijkste bondgenoten van Venezuela, naast Rusland, China, Cuba en Turkije. En net als Venezuela, Nicaragua en Cuba is Teheran onderworpen aan strenge Amerikaanse sancties.
Vorige maand bracht een Cubaanse delegatie een bezoek aan Iran en ondertekende meer dan een dozijn overeenkomsten voor samenwerking op het gebied van gezondheidszorg, handel, landbouw en sport.
Teheran en Havana hebben samengewerkt aan een aantal projecten, waaronder een gezamenlijk programma voor de productie van een vaccin tegen het Covid-19 virus.
“De regering van de VS denkt alleen aan haar eigen belangen en bekommert zich niet om anderen. We hebben een zware prijs betaald voor onze politieke onafhankelijkheid en we zullen die beschermen,” zei de Cubaanse president Miguel Diaz-Canel tijdens de ontmoeting vorige maand, volgens het Iraanse ministerie van Buitenlandse Zaken.
Irans banden met Latijns-Amerika
De nauwste banden die Iran in Zuid-Amerika heeft, zijn die met Venezuela.
Vorig jaar reisde Maduro naar Iran en tekende een 20-jarige overeenkomst met betrekking tot de energiesector en de financiële sector van de twee landen, en hij beloofde ook om samen te werken aan defensiegerelateerde projecten.
Venezuela en Iran zijn twee belangrijke olieproducerende landen en zijn beide lid van het oliekartel Opec, waarvan het eerste de grootste bewezen reserves van ruwe olie ter wereld bezit. Amerikaanse sancties hebben hun economieën echter lamgelegd en hun vermogen om ruwe olie te exporteren grotendeels belemmerd.
Geïsoleerd door het mondiale financiële systeem hebben ze hun eigen oliedeals gesloten. In 2021 sloten ze een overeenkomst om Iraans condensaat – een extreem lichte olie – te ruilen tegen Venezolaanse zware ruwe olie.
In 2022 sloten de landen ook een overeenkomst voor rechtstreekse vluchten tussen Caracas en Teheran “om het toerisme en de unie tussen onze landen te bevorderen”, waarbij Maduro zei dat “Venezuela openstaat om toeristen uit Iran te ontvangen”.
De banden van Iran met Nicaragua vinden hun oorsprong in de jaren ’80 tijdens de Iran-Contra-affaire, toen de regering van de toenmalige Amerikaanse president Ronald Reagan in het geheim de verkoop van wapens aan Iran – dat onder een wapenembargo viel – faciliteerde om rechtse rebellen in Nicaragua te financieren die probeerden de Sandinistische regering onder leiding van Daniel Ortega omver te werpen.
Het schandaal vond plaats in een tijd van Amerikaans interventionisme in Latijns-Amerika tegen linkse groeperingen en Iran ontwikkelde banden met de regering van Ortega. De voormalige Iraanse president Mahmoud Ahmadinejad bezocht Nicaragua en ontmoette Ortega in 2007 en de twee leiders zeiden dat ze gemeenschappelijke belangen en vijanden hadden.
Toenadering Saudi-Iran
Raisi’s bezoek aan Latijns-Amerika en ontmoeting met Maduro komt ook een week nadat de Venezolaanse leider zelf naar Saoedi-Arabië reisde, een van Teherans tegenstanders en een nauwe bondgenoot van de VS.
Maduro’s ontmoeting met de Saoedische kroonprins Mohammed bin Salman vond plaats een dag voordat de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken in Riyad aankwam voor een driedaags bezoek.
Het koninkrijk heeft de afgelopen jaren zijn eigen nationale belangen nagestreefd ten koste van de afstemming op de standpunten van de VS, omdat de banden tussen Riyad en Washington gespannen zijn.
In maart beëindigden Saoedi-Arabië en Iran zeven jaar van verbroken betrekkingen na een overeenkomst die tot stand was gekomen door bemiddeling van China, een andere tegenstander van de VS.
In een ander teken dat de banden met Washington worden verbroken, verwelkomde Saoedi-Arabië de Syrische president Bashar al-Assad tijdens zijn eerste reis naar het koninkrijk sinds de twee landen in 2012 de banden verbraken.
Assad werd geschorst uit de Arabische Liga nadat hij een gewelddadig optreden had gelanceerd tegen straatprotesten door regeringstroepen in de nasleep van de pro-democratische opstanden in de Arabisch-sprekende wereld.
De onderdrukking leidde tot een verwoestende burgeroorlog waarbij meer dan een half miljoen Syriërs omkwamen en miljoenen anderen ontheemd raakten.