De overgrote meerderheid van de slachtoffers waren ‘indirecte’ doden door de gevolgen van de oorlog.
Sinds 9/11 (11 september) zijn ten minste 4,5 miljoen mensen gestorven als gevolg van oorlogen in het Midden-Oosten, Noord-Afrika en Azië, aldus een nieuw rapport.
Een onderzoeksrapport van het Costs of War project van Brown University’s Watson Institute schat dat van de 4,5 miljoen dodelijke slachtoffers er minstens 3,6 tot 3,7 miljoen “indirecte” doden waren, veroorzaakt door verschillende factoren.
De categorieën in het rapport zijn economische ineenstorting en voedselonzekerheid; vernietiging van openbare diensten en gezondheidsinfrastructuur; milieuvervuiling; doorwerking van trauma’s en geweld, en andere gevolgen.
De VS vielen Afghanistan binnen en verdreven de Taliban van de macht als vergelding voor de aanslagen van 11 september 2001, die waren gepland terwijl de leider van Al Qaida, Osama bin Laden, onder bescherming van de Taliban in het land verbleef.
Het aantal doden als gevolg van de conflicten na 11 september is een bron van intense controverse, aangezien politiek en onnauwkeurige wetenschap elkaar kruisen in verhitte debatten over tegenstrijdige belangen.
In 2015 schatte de Nobelprijswinnaar Physicians for Social Responsibility dat alleen al in de oorlogen in Irak, Afghanistan en Pakistan meer dan een miljoen mensen direct en indirect zijn gedood.
Volgens het rapport Cost of Wars, waarin de kosten van oorlog in de conflicten in Afghanistan, Pakistan, Irak, Syrië, Libië, Somalië en Jemen worden bekeken, zijn de indirecte doden in de loop van de tijd toegenomen.
Hoewel de VS hun strijdkrachten in 2021 uit Afghanistan hebben teruggetrokken, waarmee de oorlog officieel is beëindigd, “lijden en sterven Afghanen meer dan ooit aan oorlogsgerelateerde oorzaken”. De Taliban kwam in 2021 weer aan de macht, twintig jaar na hun verwijdering door Amerikaanse troepen.
“Indirecte sterfgevallen zijn verwoestend, niet in de laatste plaats omdat zo veel ervan voorkomen hadden kunnen worden als er geen oorlog was geweest”, aldus het rapport.
Het voegt eraan toe dat het tellen van lichamen zowel ingewikkeld als controversieel is, en dat het moeilijk is om indirecte doden te schatten, omdat deze doden niet onmiddellijk na de gevechten vallen.
“Een hongerdood kan maanden of jaren nadat de oorlog de toegang tot voedsel heeft verstoord, plaatsvinden. Vaak zijn door oorlog getroffen mensen ontheemd en vergankelijk, waardoor ze moeilijk te traceren zijn”, aldus het rapport.
Het is ook moeilijk om een onderscheid te maken tussen indirecte oorlogsdoden en doden die kunnen zijn gevallen op plaatsen waar mensen al lijden onder grote armoede, ziekte en ondervoeding.
De auteur stelt dat de onderzoekers de gemiddelde ratio van het secretariaat van de Verklaring van Genève hebben toegepast, namelijk vier indirecte doden voor elke directe dode. In het rapport wordt opgemerkt dat deze verhouding in Irak weliswaar lager is, maar in Jemen of Afghanistan hoger zou liggen, zodat de verhouding juist werd geacht om tot de “redelijke en voorzichtige” schatting van 4,5-4,6 miljoen te komen.
Het rapport merkt ook op dat de overgrote meerderheid van de in de gevechten omgekomen troepen lokale bewoners waren, waaronder meer dan 177.000 Afghanen, Pakistanen, Irakezen en Syriërs die vanaf 2019 zijn omgekomen. Het aantal Amerikaanse troepen dat in Irak en Afghanistan werd gedood, bedroeg 7.000, terwijl meer dan 8.000 militaire contractanten werden gedood.
“Er zijn nagalmende kosten, de menselijke kosten van oorlog, waar mensen voor het grootste deel in de Verenigde Staten niet echt genoeg over weten of over nadenken,” vertelde Stephanie Savell, de auteur van het rapport en mededirecteur van het Costs of War project, aan de Washington Post.
“Door uiteen te zetten hoe de oorlogen na 9/11 hebben geleid tot ziekte en indirecte sterfgevallen, is het doel van het rapport een groter bewustzijn te creëren van de vollediger menselijke kosten van deze oorlogen en de oproepen aan de Verenigde Staten en andere regeringen te ondersteunen om de voortdurende verliezen en het lijden van miljoenen in huidige en voormalige oorlogsgebieden te verlichten,” stelt het rapport.
In maart heeft de Amerikaanse Senaat de resolutie die de invasie van Irak in 2003 mogelijk maakte, ingetrokken.
De Senaat stemde met 66-30 voor het intrekken van de Authorization for Use of Military Force (AUMF) in Irak uit 2002 en de autorisatie uit 1991 die het groene licht gaf voor de eerste Golfoorlog.
De resolutie gaat naar het Huis voor een stemming. Als de resolutie wordt aangenomen, zal president Joe Biden deze ondertekenen.