Volgens Human Rights Watch worden de rechten van journalisten en activisten die in het buitenland wonen beperkt doordat Egypte weigert officiële papieren te verstrekken of te vernieuwen.
Egyptische autoriteiten weigeren systematisch identiteitsdocumenten te verstrekken of te vernieuwen aan dissidenten, journalisten en activisten die in het buitenland wonen, in een kennelijke poging hen onder druk te zetten om terug te keren, aldus een nieuw rapport.
Human Rights Watch zei maandag dat het tussen juni en december vorig jaar 26 Egyptenaren had geïnterviewd die in Turkije, Duitsland, Maleisië, Qatar en niet nader genoemde landen in Afrika en de Golf wonen, en de documenten van negen van hen had ingezien.
De geïnterviewden vertelden de rechtengroep dat zij geen geboortecertificaten konden krijgen of paspoorten of identiteitskaarten konden vernieuwen, waardoor hun toegang tot rechten werd beperkt en zij het risico liepen naar Egypte te worden teruggestuurd.
“De regering van president Abdel Fattah el-Sisi heeft dissidenten in het buitenland de duimschroeven aangedraaid door hen essentiële identiteitsdocumenten te ontnemen,” aldus Adam Coogle, adjunct-directeur Midden-Oosten en Noord-Afrika bij Human Rights Watch.
“Nadat de regering kosten noch moeite heeft gespaard om binnenlandse oppositie en publieke dissidenten de kop in te drukken door middel van massa-arrestaties, oneerlijke processen en ongebreidelde marteling in detentie, voert ze nu de inspanningen op om mensen in het buitenland te straffen en het zwijgen op te leggen.”
Geïnterviewden in Turkije zeiden dat het Egyptische consulaat alleen verzoeken om documenten accepteert via zijn Facebook-pagina, waarbij aanvragers onofficiële, extralegale formulieren moeten invullen waarin ze privégegevens moeten verstrekken, zoals links naar hun sociale media-account.
Het consulaat in Istanbul is effectief gesloten sinds ongeveer 2018. In de afgelopen maanden zijn de betrekkingen tussen Turkije en Egypte hechter geworden; met dissidenten die zich in dezelfde periode steeds onveiliger voelen.
“Ik ben een speelbal in een politieke wedstrijd”, zei een 29-jarige Egyptenaar in Turkije.
‘Schending internationaal recht’
De geïnterviewden zeiden dat het bijna onmogelijk was om de weigering van Caïro om documenten te verstrekken juridisch aan te vechten, vooral omdat niemand een officiële schriftelijke afwijzing kreeg.
Sommigen kregen mondeling van ambtenaren te horen dat ze terug moesten gaan naar Egypte om “hun probleem op te lossen”, maar lopen het risico te worden vervolgd als ze terugkeren.
Zes van de ondervraagde Egyptenaren zeiden dat zij als “terroristen” waren aangemerkt op grond van de draconische Egyptische regelgeving inzake terrorisme.
Verschillende dissidenten en activisten zeiden dat in Egypte gevestigde familieleden hen niet in het buitenland konden bezoeken uit angst voor intimidatie of een reisverbod. De familieleden van 10 van de ondervraagden werden ook geen documenten verstrekt.
“Door haar burgers in het buitenland willekeurig het verkrijgen van geldige paspoorten en andere identiteitsdocumenten te ontzeggen, schenden de Egyptische autoriteiten zowel de grondwet als de internationale mensenrechtenwetgeving,” aldus het rapport.
“Volgens het internationale recht heeft iedereen recht op erkenning overal als persoon voor de wet en op geboorteregistratie.”
Het rapport merkte op dat in de afgelopen jaren Egyptische dissidenten die in Saoedi-Arabië, Soedan, Koeweit en Maleisië wonen zijn uitgeleverd, waarvan sommigen later tot jarenlange gevangenisstraffen zijn veroordeeld.
Er werd aan toegevoegd dat sommige van de ondervraagden overwogen om te proberen “illegaal te migreren” van Turkije naar Europa om politiek asiel aan te vragen.
Naar schatting zijn er minstens 60.000 politieke gevangenen opgesloten sinds toenmalig minister van Defensie Sisi Mohamed Morsi, de eerste democratisch gekozen president van het land, omverwierp en in 2013 de macht overnam.