Deskundigen vertellen dat de nieuwe regeling Bezalel Smotrich “gouverneur” van de Westelijke Jordaanoever maakt en de “kolonisatie van Palestina” verdiept.
Israël heeft donderdag grote delen van het bestuur van de bezette Westelijke Jordaanoever overgedragen van het leger aan een uiterst rechtse minister in het kabinet, wat volgens deskundigen neerkomt op een “de jure annexatie”.
De overdracht werd overeengekomen tussen premier Benjamin Netanyahu, minister van Defensie Yoav Gallant en minister van Financiën Bezalel Smotrich.
Volgens de overeenkomst krijgt Smotrich – die ook minister van Defensie is – ruime bevoegdheden over civiele aangelegenheden op de bezette Westelijke Jordaanoever.
Daartoe behoren bevoegdheden over buitenposten van kolonisten zonder vergunning, planning en bouw van nederzettingen, en de bevoegdheid om ambtenaren te benoemen in de civiele administratie – Israëls bestuursorgaan op de Westelijke Jordaanoever.
Dit zou een overgang betekenen van Israëlisch militair bestuur, dat de norm is sinds Israël de Westelijke Jordaanoever in 1967 bezette, naar civiel politiek bestuur. Israël heeft de Westelijke Jordaanoever nooit formeel geannexeerd, en zelfs als het dat zou doen, zou de status ervan in het internationaal recht toch gedefinieerd blijven als een “tijdelijke militaire bezetting”.
De overeenkomst zou Smotrich – zelf een kolonist en al lang voorstander van annexatie van de Westelijke Jordaanoever – in staat kunnen stellen de bouw van nederzettingen aanzienlijk op te voeren, de aanwezigheid van Israël op de Westelijke Jordaanoever te vergroten en de ontwikkeling van de Palestijnen te dwarsbomen.
Meer dan 600.000 kolonisten wonen in meer dan 200 nederzettingen in Oost-Jeruzalem en op de Westelijke Jordaanoever, in strijd met het internationaal recht.
De uiterst rechtse minister heeft er krachtig voor gepleit deze bevoegdheden aan hem te verlenen als onderdeel van zijn rol in de door Netanyahu geleide regeringscoalitie.
Volgens de Israëlische mensenrechtenadvocaat Michael Sfard maakt de overdracht Smotrich in feite tot de “gouverneur van de Westelijke Jordaanoever” en zou dit, als het wordt uitgevoerd, neerkomen op een “de jure annexatie” van het bezette gebied. De jure is een juridische term die een praktijk beschrijft die wettelijk wordt erkend, of ze nu in werkelijkheid plaatsvindt of niet.
“Het is een radicale verandering van het bestuur van de Westelijke Jordaanoever en de bezette Palestijnse gebieden in het algemeen,” vertelde Sfard aan Middle East Eye. “De Israëlische regering zal nu rechtstreeks de bestuurlijke bevoegdheden over de bezette gebieden behouden. De ambtenaren met die bevoegdheden zullen worden aangesteld door Smotrich, de nieuwe gouverneur van de Westelijke Jordaanoever, en de militaire commandant zal grotendeels worden omzeild.”
De grootschalige overdracht van bevoegdheden aan een civiele Israëlische regering was, aldus Sfard, “een manifestatie van Israëlische soevereiniteit voorbij de groene lijn”, de grens die het Israël van vóór 1967 scheidt van de bezette Palestijnse gebieden.
“Het is een verdieping van de apartheid die Israël verder in conflict brengt met het internationaal recht, aangezien er een verbod is op het kopen van soevereiniteit met geweld.”
‘Joodse suprematie over alle Palestijnen’
De stap werd gevierd door Smotrich en kolonistengroepen in Israël, en veroordeeld door de Palestijnse Autoriteit.
“De formele annexatie, die de internationale gemeenschap consequent als een rode lijn heeft beschouwd, is overschreden,” vertelde Wesam Ahmad, een Palestijnse mensenrechtenverdediger bij Al-Haq, aan MEE. “Helaas is de reactie vooral stilte geweest. Welke boodschap geeft dit aan Israël en welke boodschap aan het Palestijnse volk?”
Ahmad zei dat “het gevoel ter plaatse is dat, hoeveel woorden van veroordeling er ook zijn, de internationale gemeenschap niet de nodige stappen zal ondernemen om Israël ter verantwoording te roepen. De boodschap is dat we er niet op kunnen vertrouwen dat het internationaal recht ons beschermt, omdat er geen politieke wil is om het te handhaven.”
Naomi Linder Kahn, directeur van de Israëlische rechtse verdedigingsgroep Regavim, verwelkomde de stap als een “zeer goede stap in de goede richting”.
“We roepen al jaren om de ontmanteling van het bestuur op de Westelijke Jordaanoever,” vertelde Kahn aan MEE.
Kahn zei dat haar einddoel het Israëlische civiele bestuur van de hele Westelijke Jordaanoever is.
“De situatie is ongekend waar ook ter wereld,” zei Khan. “We hebben het over het normaal maken van het leven voor de mensen die daar wonen. Het mandaat van het bestuur was om een deksel op de zaak te houden, maar dat is geen behoorlijk bestuur.”
Nimer Sultany, een Palestijnse docent publiek recht aan de SOAS Universiteit van Londen, zei dat de maatregel “het proces van kolonisatie van Palestina verdiept”.
“Het verwijdert het juridische rookgordijn van ’tijdelijke militaire bezetting’ dat tot nu toe het zionistische expansionisme heeft verdoezeld,” zei hij tegen MEE.
Sultany zei dat het zelfs vóór de overeenkomst “niet langer geloofwaardig was om Israëls regime van joodse suprematie te beoordelen door het prisma van het internationale bezettingsrecht, omdat het veronderstelt dat de langste militaire bezetting sinds de Tweede Wereldoorlog ’tijdelijk’ is”.
Hij voegde eraan toe dat de overeenkomst over de Westelijke Jordaanoever weliswaar niet het equivalent is van de annexatie van Jeruzalem of de Golanhoogte, maar dat het onderscheid “onbeduidend is wanneer men kijkt naar de werkelijke gevolgen voor de Palestijnen. De kolonisten op de Westelijke Jordaanoever die zitting hebben in het Hooggerechtshof, in het parlement en in de regering proberen de joodse suprematie over alle Palestijnen te consolideren.”