Geldtransactiekantoren kunnen de enorme toename van de vraag niet aan, waardoor slachtoffers berooid achterblijven en de lokale valuta in de problemen komt.
Terwijl Syrië bijkomt van de dodelijke aardbevingen die de provincies Aleppo, Latakia en Idlib hebben verwoest, hebben veel overlevenden in geldnood zich naar geldwisselkantoren gehaast voor essentiële overschrijvingen.
Maar de plotselinge toename van het aantal “hawalas” (overboekingen) heeft het informele geldsysteem van Syrië, dat het zwaar bestrafte land met de buitenwereld verbindt, onder ongekende druk gezet.
Dit heeft ertoe geleid dat slachtoffers van de aardbeving naar verschillende provincies reizen in een poging een bureau te vinden waar de overschrijving kan doorgaan, en dat anderen gewoonweg niet in staat zijn de broodnodige hulp te ontvangen.
Als gevolg van meer dan tien jaar oorlog zijn de Syriërs afhankelijk geworden van geldovermakingen uit het buitenland.
Gewoonlijk betalen Syriërs in de diaspora geld aan overboekingsbedrijven in Europa via een kaart of een elektronische overboeking vanaf hun westerse bankrekeningen, waarna het geld wordt doorgestuurd naar wisselkantoren in Syrië en wordt omgezet in de lokale lire.
Voor veel Syriërs zijn deze overschrijvingen de enige manier om uit de armoede te komen.
Maar met 3.688 bevestigde doden in Syrië als gevolg van de ramp van 6 februari (naast nog eens 38.044 in Turkije, waar de beving plaatsvond), en duizenden anderen die hun leven hebben verwoest, staat dit systeem onder druk als nooit tevoren.
Hoewel sommige overmakingsbedrijven tijdens de oorlog in Syrië zijn blijven werken, heeft Western Union, ’s werelds grootste geldovermakingsdienst, eerder geen overmakingen naar Syrië toegestaan, omdat het op zijn hoede is voor sancties.
Uit solidariteit met de bevolking van Turkije en Syrië heeft Western Union nu echter de beperkingen opgeheven en de overmakingskosten voor bepaalde geldtransacties kwijtgescholden tot 8 maart 2023.
In reactie daarop haastten Syriërs zich om geld te ontvangen van vrienden en familie in de diaspora, wanhopig om de slachtoffers van de aardbeving enige verlichting en hulp te bieden.
Toch ontstonden er al snel problemen.
De overmakingskantoren kunnen de vraag niet aan, met enorme rijen.
Sommige kantoren zijn helemaal gesloten. En in Aleppo konden rechtstreekse overmakingen uit het buitenland via Western Union helemaal niet worden ontvangen.
Er circuleren beelden van groepen gefrustreerde klanten die in de kou wachten op hun overschrijving bij het officiële Western Union-filiaal in Latakia, bij het Fouad Remittance Office.
In Aleppo konden de mensen helemaal geen rechtstreekse overschrijvingen van Western Union uit het buitenland ontvangen. In plaats daarvan moesten ze naar Latakia of Damascus reizen om betaald te worden. Velen van hen waren overlevenden van de aardbeving.
Het slecht georganiseerde systeem zorgde al snel voor paniek. Een Syriër vroeg online: “Is het waar dat er in Aleppo geen wisselbedrijf is dat externe overschrijvingen ontvangt? Help ons, want ze reizen naar Damascus om een overschrijving te krijgen.”
Dit bracht Ibrahim Aba Zaid, voorzitter van al-Fouad Exchange Company, die Western Union in Syrië vertegenwoordigt, ertoe uit te leggen dat filialen in Aleppo door de oorlog waren gesloten en nu niet aan de vraag konden voldoen. Toch was er een oplossing.
“Verzenders kunnen overschrijvingen sturen met namen die in Damascus, Latakia, Homs, Tartous of Hama wonen, en deze namen worden zonder commissies overgeschreven naar Aleppo,” zei hij.
Hoewel het bedrijf heeft beloofd geen commissie te vragen voor geld dat bestemd is voor door de aardbeving getroffen gebieden, is het proces van meerdere keren overmaken om Aleppo te bereiken overweldigend gebleken voor getraumatiseerde slachtoffers.
Amer Ibrahim, een 43-jarige inwoner van de door de aardbeving getroffen stad Latakia, vertelde aan Middle East Eye: “De rijen in de stad Latakia zijn chaotisch. Er staan rij na rij mensen te wachten om hun hawalas op te halen.”
“Het is zo ongeorganiseerd en het is een echte puinhoop. Sommige mensen konden niet eens bij het geld. Ze vertelden ons dat er geen internet is, of dat het netwerk dat ze gebruikten om de overschrijvingen te volgen, plat ligt,” voegde hij eraan toe.
“Deze hawalas zijn ons leven. Het is mijn enige inkomen. Mijn zoon woont in Duitsland. Hij stuurt wat hij kan. Ik zag iemand uit Aleppo. Hij zei dat hij zijn huis had verloren tijdens de aardbeving. Hij kwam helemaal hierheen omdat hij geen geld had en blijkbaar was er geen Western Union locatie in de hele stad Aleppo.”
Syrische autoriteiten in geldnood
Gewoonlijk zijn de geldtransactiekantoren in Syrië op vrijdag gesloten, maar ze moesten opengaan om de noodlijdende Syrische lira in de nasleep van de aardbeving te helpen ondersteunen.
Syrië heeft gezocht naar andere manieren om de lira te versterken. De centrale bank kondigde aan dat alle betalingen aan expats voor vrijstelling van militaire dienst – waarvan sommige oplopen tot meer dan 10.000 dollar, afhankelijk van de indelingscriteria die de geschiktheid om te dienen bepalen – alleen in lokale valuta zullen worden aanvaard.
Sommigen lijken te profiteren van de crisis. In het door rebellen beheerste noordwesten van Syrië hebben geldwisselbedrijven naar verluidt hun tarieven verdubbeld van ongeveer vijf procent naar tien procent.
En sommige overmakingskantoren in de regio lijken cashflowproblemen te hebben en worstelen om aan de vraag te voldoen. Veel mensen hebben geklaagd dat zij niet in staat zijn om geld van meer dan 300 dollar over te maken.
De aardbeving heeft nog meer ontwrichting en crisis toegevoegd aan een land dat al een economische crisis doormaakt. Ongeveer 15,3 miljoen Syriërs lijden onder de economische crisis die is veroorzaakt door een decennium van oorlog, zware westerse sancties en een soortgelijke financiële crash bij de buren in Libanon.
Naast een strenge winter en een cholera-uitbraak had al bijna 70 procent van de Syriërs hulp nodig om van te leven, zelfs vóór de aardbeving.
Overmakingen uit het buitenland zijn een licht in de lange, donkere tunnel van armoede geweest voor de meerderheid van de Syriërs in het gebied dat in handen is van de regering van Bashar al-Assad en nog veel meer in de gebieden die in handen zijn van de rebellen.