Twee aardbevingen op maandag hebben grote verwoestingen aangericht in Turkije en Syrië. Het dodental ligt nu boven de 5000 en de reddingswerkzaamheden gaan door.
De Turkse president Recep Tayyib Erdogan heeft dinsdag voor drie maanden de noodtoestand uitgeroepen in 10 door de aardbeving getroffen provincies, nu Turkije en Syrië beginnen te worstelen met de enorme omvang van de schade die is veroorzaakt door twee opeenvolgende aardbevingen die tot dusver ten minste 5.000 doden, duizenden gewonden en talloze daklozen hebben veroorzaakt.
De tien provincies zijn aangewezen als rampgebied, zei hij.
“We worden geconfronteerd met een van de grootste rampen, niet alleen in de geschiedenis van onze republiek, maar ook in onze geografie en in de wereld,” zei hij in zijn eerste optreden op de Turkse tv, vanuit het rampencoördinatiecentrum in Ankara.
Reddingswerkers in Turkije en het door oorlog verscheurde Syrië hebben ’s nachts bij ijzige temperaturen naar overlevenden gezocht.
Regen en sneeuw hebben de reddingsoperaties vertraagd, maar gespecialiseerde teams van het Turkse rampenagentschap AFAD en vele andere landen, waaronder Italië, de VS, Duitsland en China, zijn onderweg om hulp te bieden.
De eerste aardbeving met een kracht van 7,8 trof het district Pazarcik in de provincie Kahramanmaras op maandagochtend om 4.17 uur plaatselijke tijd.
Minder dan 12 uur later trof een tweede aardbeving van 7,6 magnitude dezelfde regio.
Ondertussen blijven naschokken het zuiden van Turkije en het noordwesten van Syrië treffen.
Volgens gegevens van de US Geological Survey werd de regio dinsdag getroffen door aardbevingen van verschillende sterkte, tussen 4,1 en 5,5 magnitude. Daaronder een naschok van 5,5 magnitude die in de zuidelijke stad Golbasi werd waargenomen.
Naschokken zijn plotselinge, minder heftige bewegingen van het aardoppervlak na een grotere aardbeving. Turkije is zeer gevoelig voor bevingen door zijn ligging op het ontmoetingspunt van drie verschillende tektonische platen van de aardkern.
Erdogan maakte bekend dat het dodental is opgelopen tot 3.549 en dat meer dan 22.000 mensen gewond zijn geraakt.
Ten minste 8.000 mensen zijn levend uit het puin gehaald, zei hij.
“Onze strijdkrachten zijn in het rampgebied aanwezig met duizenden deskundige medewerkers, evenals 26 vrachtvliegtuigen en onze kustwacht met zijn schepen en boten,” voegde hij eraan toe.
Ondertussen zei Erdogan dat 70 landen hulp hebben aangeboden bij zoek- en reddingsoperaties, en dat Qatar 10.000 containerwoningen naar Turkije zou sturen.
Hij voegde eraan toe dat 53.317 zoek- en reddingswerkers zijn ingezet in de getroffen gebieden, en dat tot nu toe 54.000 tenten, 102.000 bedden en basisbehoeften naar de regio zijn gestuurd.
De president zei dat zijn regering van plan is hotels in het toeristische Antalya te openen voor mensen die door de aardbevingen zijn getroffen.
Maar liefst 20.000 doden gevreesd
Volgens AFAD zijn in de getroffen gebieden meer dan 5.775 gebouwen ingestort en zijn in de hele regio in totaal 285 naschokken gevoeld.
In het noorden van Syrië zijn ten minste 1.559 mensen gedood en meer dan 3.600 mensen gewond geraakt.
Catherine Smallwood, senior noodhulpfunctionaris voor Europa van de Wereldgezondheidsorganisatie, zei tegen AFP dat het uiteindelijke dodental kan oplopen tot 20.000.
“Er blijven mogelijkheden voor verdere instortingen, dus we zien vaak een achtvoudige toename van de oorspronkelijke cijfers,” zei ze, toen het dodental op 2.600 stond.
“We zien helaas altijd hetzelfde bij aardbevingen, namelijk dat de eerste berichten over het aantal doden en gewonden in de week daarna aanzienlijk toenemen,” voegde Smallwood eraan toe.
Gezien de omvang van de crisis hebben meer dan 40 landen noodhulp en bijstand verleend aan Turkije en Syrië.
Volgens de WHO kunnen tot 23 miljoen mensen worden getroffen door de gevolgen van de aardbeving.
“Uit overzichtskaarten blijkt dat mogelijk 23 miljoen mensen zijn blootgesteld, waaronder ongeveer vijf miljoen kwetsbare bevolkingsgroepen”, vertelde WHO senior emergency officer Adelheid Marschang aan het uitvoerend comité van het VN-gezondheidsagentschap.
Internationale steun
China kondigde aan dat het noodhulp naar Turkije zou sturen, in eerste instantie voor een bedrag van 5,9 miljoen dollar. Daarnaast zal het Chinese Rode Kruis noodhulp van 200.000 dollar elk aan Turkije en Syrië geven.
De Australische premier Anthony Albanese zei dat zijn land in eerste instantie 6,94 miljoen dollar aan hulp aan de getroffen landen zal verlenen.
Ook de Nieuw-Zeelandse premier Chris Hipkins heeft aangekondigd 940.000 dollar steun te zullen verlenen aan Turkije en Syrië.
Sjeik Mohammed bin Rashid Al Maktoum, vice-president en premier van de VAE, kondigde aan voor 13,6 miljoen dollar dringende humanitaire hulp naar Syrië te sturen.
Duitsland zei dat het Turkije “alle hulp zal bieden die we kunnen mobiliseren”, zei de Duitse minister van Binnenlandse Zaken Nancy Faeser maandag.
Het Duitse federale bureau voor technische bijstand (THW) zal zijn humanitaire hulp aan Noordwest-Syrië met 1,1 miljoen dollar verhogen.
Ook de EU is te hulp geschoten: 27 reddingsteams met meer dan 1150 man personeel zijn naar Turkije gestuurd.
“Tot nu toe hebben we via het EU-mechanisme voor civiele bescherming 27 zoek- en reddingsteams en medische teams uit 19 Europese landen gemobiliseerd om Turkije te helpen na de aardbeving”, schreef Janez Lenarcic, EU-commissaris voor crisisbeheer, dinsdag op Twitter.