Het online plaatsen van locaties en beelden heeft geholpen bij het lokaliseren en redden van verschillende Turkse slachtoffers, waarbij Twitter een plek is geworden om steun te mobiliseren.
“Ik zit onder puin, help alsjeblieft.”
Het duurde niet lang na de verwoestende aardbeving die maandagochtend het zuiden van Turkije en het noordwesten van Syrië trof, voordat wanhopige oproepen als deze sociale media overspoelden.
Degenen die geen contact konden opnemen met hun dierbaren begonnen ook te posten: beelden van hun familieleden en hun adressen, smekend dat iemand zou kijken of ze gevonden konden worden.
De actie had enig succes. Een man tweette dat hij, zijn moeder en zijn broer onder het puin lagen in Hatay, een van de zwaarst getroffen steden bij de Syrische grens. Na duizenden retweets in minder dan een uur tijd werd het gezin gered door omwonenden.
Een andere man postte ook zijn adres. “Help alstublieft! We zitten onder puin. Er zijn hier veel mensen”, riep hij op. Een uur later liet hij weten dat hij en zijn moeder waren gered, maar zijn vader had minder geluk.
Tegen maandagavond waren in Turkije minstens 1.498 mensen omgekomen door de aardbeving met een kracht van 7,8, en over de grens in Syrië waren nog eens 810 doden bevestigd.
Terwijl de gevangen slachtoffers hun locatie deelden, begonnen Kagan Sarikaya, een Turkse ingenieur, en zijn team de informatie te verzamelen om een kaart te maken.
Ze markeerden de adressen van mensen die nog op redding wachtten en deelden die op Twitter.
Telefoonlijnen en internetverbindingen zijn af en toe uitgevallen, waardoor mensen in spanning bleven.
Mehmet Solmaz, een in Londen gevestigde Turkse journalist, deelde het adres van zijn familieleden die in Kahramanmaras wonen, het epicentrum van de aardbeving. Urenlang kon geen enkel reddingsteam de plek bereiken, en uiteindelijk onthulde hij dat vier van zijn familieleden waren omgekomen, met de hoop dat de anderen konden worden gered.
Merve, een kinderverzorgster, was hoopvol, omdat haar zus bijna 12 uur na de aardbeving een foto van zichzelf onder het puin wist te sturen. Iemand op Twitter stelde haar voor een noodhulp-app te gebruiken die locaties deelt met reddingsteams en een luid alarmsignaal laat horen. Maar de app, die was ontwikkeld door de Disaster and Emergency Management Presidency, faalde door het overweldigende gebruik.
Haar zus werd gered en in het ziekenhuis opgenomen, maar Merve bleef angstig wachten op haar broers en vader.
Online mobilisatie
Ook op sociale media is veel kritiek geuit op de reactie van de autoriteiten. Maar ook reddingsteams zelf zaten vast onder het puin, toen naschokken en een andere grote beving het zuiden van Turkije en het noordwesten van Syrië troffen.
Toen de nacht begon te vallen en de toch al ijskoude temperaturen daalden, kwamen hulpgroepen en lokale initiatieven online in actie.
Haluk Levent, een rockzanger en oprichter van de liefdadigheidsinstelling Ahbap (“kerel” in het Turks) organiseerde de komst van twee vrachtwagens voor hygiënebehoeften en schoon water. In sommige steden waarschuwden ambtenaren mensen om geen kraanwater te gebruiken vanwege de mogelijkheid van besmetting. Ahbap heeft ook een kaart gemaakt waarop de locatie van schuilplaatsen is aangegeven.
Toch blijken er niet genoeg schuilplaatsen te zijn, met miljoenen getroffen mensen in de regio. Sommige beelden op sociale media toonden mensen die onder zware sneeuw wachten op hulp.
Eén hartverscheurende video kwam uit de stad Malatya.
Patiënten van een verpleeghuis waren erin geslaagd het gebouw te evacueren, maar lagen zonder kleren op plastic matrassen in de sneeuw.
Zonder schuilplaatsen in de buurt vreesden de verpleegsters dat zij hun patiënten aan onderkoeling zouden verliezen.