Duizenden gemengde gezinnen tussen Gaza en de Westelijke Jordaanoever lijden onder een Israëlisch vergunningenstelsel dat wordt bestempeld als een instrument van “demografische manipulatie”.
Op haar trouwdag kon Sally Abujumeiza haar telefoon niet loslaten. Haar vader, die door het Israëlische beleid van haar gescheiden wordt gehouden, zat gedurende het hele feest aan de andere kant van een videogesprek.
“De trouwdag was een van de droevigste dagen in ons leven,” vertelde Sally’s moeder, Tassahil Abujumeiza, aan Middle East Eye. “Ze huilde de hele dag.”
In 2009, toen de 24-jarige Sally 10 jaar oud was, verliet haar vader, Qassem Abujumeiza, zijn geboortestad Gaza om te gaan werken in Ramallah op de bezette Westelijke Jordaanoever, ongeveer 80 km verderop.
Destijds dacht de manager van de kleermakerij dat het hem een paar dagen zou kosten om te regelen dat zijn familie in Gaza zich bij hem in Ramallah zou voegen. Veertien jaar later wacht de familie nog steeds op hereniging.
Zij behoren tot de duizenden gemengde Palestijnse families in de Gazastrook en op de Westelijke Jordaanoever die lijden onder het “scheidingsbeleid” van Israël.
De bewegingsvrijheid tussen de twee Palestijnse gebieden wordt ernstig beperkt door het Israëlische leger, dat de Gazastrook sinds 2007 een blokkade oplegt over land, over zee en door de lucht.
Een combinatie van uitzonderlijke bezoekredenen en ingewikkelde bureaucratische processen maakt het voor iemand als Tassahil en haar kinderen bijna onmogelijk om met Qassem te worden herenigd.
De moeder van vijf kinderen zegt dat Israël tientallen vergunningsaanvragen heeft afgewezen die zij in de loop der jaren hebben ingediend om naar de Westelijke Jordaanoever te mogen reizen.
“Al die jaren heb ik onze kinderen in mijn eentje opgevoed, hoewel hij onze uitgaven dekt,” zei Tassahil.
“In plaats van dat Sally’s vader haar weggaf aan de bruidegom op haar trouwdag twee jaar geleden, kon hij er alleen bij zijn via een mobiel scherm.
“Hij, de gasten, onze familieleden; we huilden allemaal.”
‘Scheidingsbeleid’
Dinsdag sloot Tassahil zich aan bij een protest tegen het Israëlische vergunningenbeleid buiten de grensovergang Beit Hanoun (Erez), de enige oversteekplaats voor voetgangers tussen de Gazastrook en Israël.
Tientallen Palestijnse vrouwen en hun kinderen hielden borden vast met de tekst “red de vrouwen die gevangen zitten in Gaza” in zowel Arabisch als Hebreeuws en riepen op tot het recht op hereniging met hun echtgenoten op de Westelijke Jordaanoever.
Zij eisen dat de Israëlische autoriteiten hen toestaan het adres op hun identiteitskaarten te wijzigen van de Gazastrook in de Westelijke Jordaanoever. Hierdoor zouden zij zich kunnen herenigen met partners die ofwel uit de Westelijke Jordaanoever komen en getrouwd zijn met iemand uit Gaza, ofwel oorspronkelijk uit Gaza komen en op de Westelijke Jordaanoever wonen en werken.
Dit proces, dat nu bijna onmogelijk is, was relatief gemakkelijk vóór de eerste Palestijnse Intifada (opstand) in 1987.
In de jaren negentig legde Israël nieuwe beperkingen op aan de bewegingsvrijheid van de Palestijnen tussen Gaza en de Westelijke Jordaanoever, en werd een “scheidingsbeleid” gevoerd om de Gazastrook te “isoleren“.
In deze periode is Israël gestopt met het bijwerken van de adressen van Palestijnen die oorspronkelijk uit Gaza komen maar naar de Westelijke Jordaanoever zijn verhuisd, in zijn kopie van het Palestijnse bevolkingsregister. Zij worden nu behandeld als “illegale vreemdelingen“.
Na het opleggen van de door Israël geleide blokkade van Gaza in 2007 werd het voor Palestijnen vrijwel onmogelijk om de enclave te verlaten.
Volgens het Israëlische beleid inzake het verkeer van Palestijnen tussen Gaza en de Westelijke Jordaanoever mogen inwoners die tot zeer beperkte categorieën behoren de belegerde enclave verlaten. Daartoe behoren kritieke medische en humanitaire gevallen, handelaren, werknemers, personeel van internationale organisaties of studenten met een beurs om in het buitenland te studeren.
Maar zelfs mensen die in aanmerking komen voor een Israëlische uitreisvergunning moeten weken of maanden wachten op goedkeuring. Velen wordt een vergunning geweigerd om niet nader genoemde “veiligheidsredenen”, terwijl anderen niet eens een verklaring voor de weigering krijgen.
Trauma
Ondanks de strenge beperkingen hoopte Tassahil dat haar man Gaza zou kunnen bezoeken voor de bruiloft van Sally. Maar om de strook binnen te komen moet hij een vergunning aanvragen in een lange bureaucratische procedure die gevolgen kan hebben voor zijn werk en verblijf op de Westelijke Jordaanoever.
In de afgelopen 14 jaar heeft Qassem Gaza slechts vijf keer bezocht in noodgevallen, zoals een ernstige ziekte of het overlijden van eerstegraads familieleden. Bij elk bezoek mocht hij niet meer dan drie dagen blijven.
“Dit heeft een zeer zware last op mij gelegd omdat de geestelijke gezondheid van mijn kinderen verslechterde toen zij opgroeiden zonder hun vader,” vertelde Tassahil.
“Mijn jongste kind kwam me vertellen: ‘Mam, ik zag mijn oom mijn neefje op zijn schouders dragen en hem meenemen om [snoep] te kopen in de supermarkt’.
“In zulke situaties vroeg ik mijn oudste zoon om hetzelfde te doen met zijn broers en zussen, zodat ze zich geen wees zouden voelen.”
De meeste last is gelegd op de 22-jarige Nabil, de oudste zoon van Tassahil. Zij zegt dat hij de verantwoordelijkheden van zijn vader moest overnemen, waardoor hij door de stress een depressie kreeg.
“Godzijdank konden we hem redden voordat zijn toestand verslechterde,” zei Tassahil, die Nabil snel naar een psychiater bracht toen zijn leraar haar vertelde dat hij mogelijk symptomen van depressie ontwikkelde.
Bij het laatste verzoek om de Westelijke Jordaanoever te bezoeken dat de familie in de zomer indiende, was Nabil’s aanvraag het enige dat door de Israëlische autoriteiten werd goedgekeurd. Sindsdien is hij in Ramallah.
“Hij belt me en zegt ‘Mam ik mis je, maar ik moet nog wat langer bij mijn vader blijven’.”
‘Demografische manipulatie’
Volgens de Israëlische rechtenorganisatie B’tselem wordt het aantal Palestijnse gezinnen dat door het Israëlische beleid wordt getroffen, geschat op enkele duizenden.
“Mensen weten dat er geen kans is en doen niet eens meer de moeite om het te proberen,” vertelde Roy Yellin, directeur public outreach bij B’tselem.
“Israël staat verplaatsingen in één richting toe, ongeacht het geslacht: van de Westelijke Jordaanoever naar Gaza, waardoor Palestijnen het meest fundamentele recht om als gezin te leven wordt ontzegd,” legde hij uit.
Terwijl de Israëlische autoriteiten het bijna onmogelijk maken voor Palestijnen in Gaza om de Westelijke Jordaanoever te bereiken, omvat het vergunningenstelsel van het leger maatregelen die het moeilijk maken voor inwoners van de Westelijke Jordaanoever om Gaza te verlaten als ze er eenmaal zijn.
De Israëlische rechtengroep Gisha zegt dat de procedure “in feite neerkomt op een gedwongen overdracht, wat een ernstige schending is van het internationaal recht en neerkomt op een oorlogsmisdaad”.
Zij voegt eraan toe dat de Israëlische autoriteiten het gebruiken als een instrument voor “demografische manipulatie”.
Werkloosheid
Voor velen in Gaza is het zoeken van werk op de Westelijke Jordaanoever een noodzaak, geen keuze, vanwege het gebrek aan mogelijkheden in de belegerde strook waar de economie is verwoest door de lange Israëlische blokkade.
Volgens het Palestijnse Centraal Bureau voor de Statistiek (PCBS) bedroeg de werkloosheid in Gaza in het tweede kwartaal van 2022 ongeveer 44,1 procent, tegenover 14 procent op de Westelijke Jordaanoever.
Gaza-ingezetene Wafaa Shanghan kent de pijn van werkloosheid maar al te goed.
De 21-jarige trouwde in 2019, maar slechts een maand later vond haar man een baan op de Westelijke Jordaanoever en verhuisde daarheen.
Haar broers en zussen verhuisden ook naar de Westelijke Jordaanoever voor werk, en omdat haar ouders jaren geleden zijn overleden, woont ze nu alleen in Gaza.
“Mijn man is muzikant en hij ging naar Ramallah als lid van een band waarmee hij werkte… Hij kan niet terugkomen, want dan blijft hij werkloos,” vertelde Shanghan
“Ik ben werkloos, dus hij en mijn broers en zussen sturen me van tijd tot tijd geld, maar de situatie wordt steeds moeilijker en hoewel ze op de Westelijke Jordaanoever wonen, hebben ze geen stabiele banen.”
Liefde en hoop
Hoewel de overgrote meerderheid van de gescheiden gehouden paren getrouwd is, zijn sommige nog verloofd en in afwachting van hereniging.
Dit is het geval voor Hadil al-Qassas, die haar verloofde uit Hebron niet heeft kunnen ontmoeten sinds hun verloving acht jaar geleden.
“Ik heb veel verzoeken ingediend, waaronder adreswijzigingen en bezoekaanvragen, maar ik blijf afwijzingen ontvangen om veiligheidsredenen vanwege mijn jonge leeftijd,” vertelde de 25-jarige.
“De enige plaats op de planeet waar je wenst dat je niet jong was, is Gaza.”
Vanwege de lange verloving dringen velen in Qassas’ kringen er bij haar op aan om verder te gaan, omdat de kans dat het paar ooit zal trouwen nihil is.
Maar ze zegt dat de liefde haar nog steeds hoop geeft.
“Ze zouden nooit de gevoelens begrijpen die we voor elkaar hebben. Hoewel we elkaar nooit hebben ontmoet, is het de liefde die ons bij elkaar houdt als we uit elkaar zijn”, aldus Qassas.
“Lijden betekent niet het verlies van hoop. Wat je soms hoopvol houdt, is dat het onmogelijke kan gebeuren en dat we ondanks de belegering en de bezetting ooit op dezelfde plaats zullen zijn.”