Staatsbanken geven spaarcertificaten uit met recordhoge rentes nu de Egyptische munt ten opzichte van de dollar naar het laagste punt ooit zakt.
Twee van de grootste Egyptische staatsbanken hebben woensdag spaarbewijzen uitgegeven met ongekend hoge rentetarieven, terwijl de munt van het land naar een laagterecord daalde en de nationale monetaire autoriteiten bleven worstelen met de op hol geslagen inflatie terwijl ze probeerden vraag te creëren voor het Egyptische pond.
De Nationale Bank van Egypte en Banque Misr gaven woensdag spaarbewijzen uit – federaal verzekerde spaarrekeningen met een vaste dividendrente en een vaste vervaldatum – met een jaarlijkse rente van 25 procent en een maandelijkse rente van 22,5 procent, de hoogste in de Egyptische bankgeschiedenis.
‘Ik zal het nieuwe certificaat zeker kopen omdat het rendement ervan echt verleidelijk is’
– Osama Abbas, Egyptische accountant
De nieuwe certificaten kwamen nadat het Egyptische pond met zes procent daalde tot 26,4 ten opzichte van de Amerikaanse dollar, de grootste daling sinds de Centrale Bank van Egypte (CBE) de munt in oktober devalueerde in een poging om een leningsovereenkomst te sluiten met het Internationaal Monetair Fonds (IMF).
De CBE probeert mensen ervan te overtuigen dollars in te ruilen voor het Egyptische pond, dat veel van zijn waarde heeft verloren sinds Rusland Oekraïne is binnengevallen. De inflatie bedraagt nu 21 procent.
“De nieuwe certificaten zullen hopelijk gewone mensen overhalen hun dollars te verkopen om de ponden te krijgen die nodig zijn voor de aankoop van de nieuwe certificaten,” vertelde Mohamed Abdel Hamid, lid van de commissie economische zaken van het Egyptische parlement.
“Sommige mensen leggen een voorraad buitenlandse valuta aan zoals ze dat doen met voedsel,” zei hij.
De impact van de oorlog
Egypte is zwaar getroffen door de oorlog in Oekraïne.
Het lopende conflict heeft belangrijke sectoren van de economie getroffen, met name het toerisme, dat werk biedt aan meer dan 10% van de 27 miljoen arbeidskrachten van het Noord-Afrikaanse land en goed is voor 20% van het Egyptische bbp.
Met een bevolking van meer dan 100 miljoen betaalt Egypte sinds het begin van de oorlog meer voor de invoer waarvan het afhankelijk is. Dit geldt met name voor voedsel, tarwe en andere granen en peulvruchten.
‘We hebben dringend behoefte aan investeringen, de enige manier om banen te creëren’
– Mohamed Abdel Hamid, Egyptisch parlementslid
De oorlog heeft niet alleen de vlucht van miljarden dollars aan buitenlandse activa veroorzaakt, maar heeft ook de Egyptische deviezenreserves en het Egyptische pond onder druk gezet.
Omdat de banken er niet in slaagden de voor importoperaties benodigde dollars beschikbaar te stellen, gingen importeurs buiten het banksysteem om op zoek naar deze dollars om een achterstand bij de invoer van goederen in de havens van het land weg te werken. Hierdoor kwam de zwarte markt voor vreemde valuta voor het eerst sinds 2016 weer centraal te staan.
Handelaren op de parallelle markt kochten de dollars van burgers voor minstens tien pond meer dan de banken, waardoor de zwarte marktpraktijken werden verergerd en de banken de dollars die nodig waren voor importoperaties niet meer kregen.
Dit gebruik van de parallelle markt heeft ook bijgedragen tot de stijging van de grondstoffenprijzen op de lokale markt, aangezien de meeste van deze grondstoffen van buiten Egypte komen.
Economen hopen dat de nieuwe spaarbewijzen vraag zullen creëren naar het Egyptische pond en bijgevolg de wisselkoers van het pond ten opzichte van buitenlandse valuta’s zullen doen stijgen.
“Een stijgende vraag naar het pond zal de vraag naar Amerikaanse dollars verminderen en bijgevolg de parallelle markt voor vreemde valuta uitroeien,” vertelde Khaled al-Shafie, hoofd van de Egyptische denktank het Capital Centre for Economic Studies.
Het lijden van miljoenen
De stijgende grondstofprijzen hebben tientallen miljoenen mensen leed berokkend en de autoriteiten gedwongen het nationale voedselrantsoeneringssysteem meer middelen toe te kennen om een politieke en veiligheidsreactie als gevolg van de prijsstijgingen te voorkomen.
Egypte kreeg in december een lening van 3 miljard dollar van het Internationaal Monetair Fonds om de invoer van voedsel te dekken, de structurele hervormingen voort te zetten en het pond te ondersteunen ten opzichte van buitenlandse valuta.
De CBE heeft ook een reeks maatregelen genomen om de gevolgen van de oorlog in Oekraïne voor de nationale munt en de inflatie te beperken.
Deze maatregelen omvatten een reeks renteverhogingen en een reeks devaluaties van de nationale munt en beperkingen van de invoer – onder meer door importeurs te dwingen kredietbrieven voor te leggen voor hun ingevoerde zendingen.
Sommige van deze maatregelen hebben een averechts effect gehad, vooral nadat de CBE er niet in slaagde de nodige dollars voor importoperaties beschikbaar te stellen, waardoor de parallelle marktactiviteiten verder opbloeiden.
“De banken vestigen hun hoop op de nieuwe spaarregelingen om al deze problemen te verhelpen door de koopkracht van de mensen te beteugelen, de vraag naar de dollars te verminderen en de vraag naar het Egyptische pond te creëren,” vertelde de onafhankelijke econoom Abdel Nabi Abdel Mutaleb.
“Ik verwacht dat de banken in de komende periode ook de rente op spaarbewijzen in US-dollar zullen verhogen.”
Lokale banken hebben de rente op spaarbewijzen in US-dollar verhoogd van 2,5 procent naar meer dan vijf procent, in de hoop mensen over te halen hun dollars in het banksysteem te brengen.
Investering en bezetting
Gewone mensen overspoelen de banken om de nieuwe spaarbewijzen te kopen en investeren er miljarden Egyptische ponden in.
Bankfunctionarissen moedigen de rijke Egyptenaren aan zich te haasten om te profiteren van de hoge opbrengsten van de nieuwe certificaten, waarbij zij aantekenen dat deze slechts gedurende een beperkte periode beschikbaar zullen zijn.
De mensen op straat staan ondertussen te popelen om te sparen en te genieten van de hoge rendementen en hopen dat deze rendementen hen zullen beschermen tegen de inflatie en hun spaargeld.
“Ik zal het nieuwe certificaat zeker kopen omdat het rendement ervan erg verleidelijk is,” zei Osama Abbas, een 54-jarige accountant. Abbas, die 20 jaar in Saoedi-Arabië heeft gewerkt, is terug in Egypte om zijn spaargeld in de nieuwe certificaten te investeren.
“Het feit is dat ik geen projecten kan starten, omdat ik geen enkele ervaring heb in het bedrijfsleven,” zei hij.
Juist daarom vrezen waarnemers dat de nieuwe spaarregelingen gewone mensen, waaronder leden van het bedrijfsleven, in de verleiding zullen brengen om te sparen in plaats van te investeren.
Er is een voortdurende discussie onder Egyptenaren over investeren en over hoe de regering een jaarlijks rendement van 25 procent kan garanderen, om nog maar te zwijgen van het idee dat mensen hun geld gewoon op de bank zullen zetten en verder niets zullen doen.
Egypte moet elk jaar bijna een miljoen banen creëren voor zijn afgestudeerden en degenen die de arbeidsmarkt betreden.
Economen hebben inmiddels opgeroepen tot het aanbieden van financiering voor investeringsprojecten door banken om de effecten van de hoge rente op het scheppen van banen en de marktactiviteit te compenseren.
“We hebben dringend behoefte aan investeringen, de enige manier om banen te creëren”, aldus parlementslid Abdel Hamid. “We moeten industriële activiteiten en andere activiteiten stimuleren, zodat we de niet aflatende stroom mensen op de arbeidsmarkt kunnen opvangen.”