Velen willen hun spaargeld beschermen door goud te hamsteren, maar dat heeft geleid tot een exponentiële stijging van de prijs van het metaal, waardoor het voor andere consumenten verboden terrein is geworden.
Egyptenaren hamsteren zoveel goud als ze kunnen, in een poging hun spaargeld te beschermen nu hun nationale munt waarde blijft verliezen ten opzichte van buitenlandse valuta.
De stormloop op goud heeft de prijs ervan op de lokale markt sterk doen stijgen, waardoor specialisten waarschuwen voor wat een goudprijszeepbel zou kunnen worden.
Goud wordt nu geprijsd in verhouding tot de koers van de Amerikaanse dollar op de parallelmarkt, niet op de officiële markt, vertelde de onafhankelijke econoom Mamdouh al-Wali aan Middle East Eye. “De speculatie is erg hoog, waardoor er onzekerheid is over de prijs van dit metaal en andere grondstoffen in de toekomst,” zei hij.
‘De speculatie is erg hoog, wat onzekerheden oproept over de prijs van dit metaal en andere grondstoffen in de toekomst’
– Mamdouh al-Wali, econoom
Een Amerikaanse dollar wordt voor ruim 28 pond verkocht op de parallelmarkt, terwijl de banken de prijs van een dollar vaststellen op 24,50 pond.
Het Egyptische pond heeft sinds het begin van de oorlog in Oekraïne in februari aan waarde ingeb oet ten opzichte van buitenlandse valuta, vooral de Amerikaanse dollar.
De waardedaling van de Egyptische nationale munt wordt voornamelijk veroorzaakt door de druk die erop wordt uitgeoefend door de gevolgen van de oorlog in een land dat sterk afhankelijk is van de invoer van voedsel, vooral uit de twee bij de oorlog betrokken landen.
De door de oorlog veroorzaakte stijging van de prijzen van granen, graan en peulvruchten op de internationale markt heeft geleid tot een grotere vraag naar US-dollars in Egypte, dat nu meer moet betalen voor zijn voedselinvoer.
Egypte, het land met de meeste inwoners in het Midden-Oosten en Noord-Afrika, importeert het grootste deel van de tarwe, maïs en bakolie die de bevolking consumeert, terwijl de nationale productie van deze producten minder dan 50% van de nationale consumptie dekt. 
De vraag naar buitenlandse valuta om de toenemende kosten van de invoer te dekken heeft ook de vlucht van miljarden dollars aan buitenlandse activa uit Egypte verergerd, vooral tegen de achtergrond van renteverhogingen in andere landen, met name de VS.
Om deze ontwikkelingen het hoofd te bieden, moest Egypte, dat een beheerd wisselkoersstelsel volgt, zijn nationale munt dit jaar tweemaal devalueren, eenmaal in maart en vervolgens in oktober.
De devaluatie wordt gesteund door het IMF, dat verwacht dat deze maatregel de externe onevenwichtigheden zal wegwerken, het concurrentievermogen van Egypte zal versterken en directe buitenlandse investeringen zal aantrekken.
Door dezelfde maatregel heeft het pond echter bijna 50 procent van zijn waarde verloren ten opzichte van alle buitenlandse valuta, met name de greenback, de belangrijkste import- en exportvaluta.
“Deze devaluaties hebben de nationale munt meer kwaad dan goed gedaan, onder meer door de grondstofprijzen drastisch op te drijven,” vertelde Abdel Nabi Abdel Mutaleb, een voormalige senior adviseur van de Egyptische minister van Handel en Industrie, aan MEE. “Dit veroorzaakte onnoemelijk veel leed bij tientallen miljoenen consumenten.”
Goud kopen om spaargeld te beschermen
Geletterde Egyptenaren, ook die met karig spaargeld, blijven staren nu het Egyptische pond in waarde daalt door buitenlandse valuta.
Deze daling van de lokale munt vertaalt zich in hogere prijzen over de hele linie, van de meest elementaire behoeften, zoals levensmiddelen en medicijnen, tot de meeste luxeartikelen, zoals auto’s en gouden sieraden.
De vooruitzichten voor de wisselkoers van het Egyptische pond ten opzichte van buitenlandse valuta zijn verre van veelbelovend, te midden van de verwachtingen dat de CBE in de komende weken haar toevlucht zal nemen tot een extra devaluatie van het pond.
Diezelfde Egyptenaren haasten zich om de bankbiljetten in hun handen, thuis en op hun bankrekeningen, om te zetten in veiliger activa, zoals onroerend goed, auto’s en goud.
Computeringenieur Mohamed Fouad had ongeveer 120.000 Egyptische ponden (ruwweg 4.897 dollar) op zijn bankrekening staan. Hij nam het geld een paar weken geleden op en kocht in plaats daarvan gouden sieraden.
“Ik vond dit de enige manier voor mij om mijn spaargeld te beschermen terwijl het pond waarde blijft verliezen en goud in prijs blijft stijgen,” vertelde Fouad aan MEE.
Beperkingen op de invoer
Om te voorkomen dat het Egyptische pond extra waarde verliest aan buitenlandse valuta, hebben de Egyptische autoriteiten grenzen gesteld aan de invoer van goederen, door de invoerregels te veranderen.
Een van de maatregelen in dit verband was dat importeurs invoeroperaties moeten uitvoeren via lokale banken, in plaats van rechtstreeks met internationale leveranciers.
De verordeningen waren bedoeld om de vraag naar buitenlandse valuta binnen aanvaardbare grenzen te brengen en de invoer van wat de Egyptische regering als luxe artikelen beschouwt te beperken.
De importstop kwam bovenop de herhaalde renteverhogingen door de Centrale Bank van Egypte (CBE).
Lokale banken introduceerden ook spaarcertificaten met hoge rentetarieven om leden van het publiek ervan te overtuigen in de lokale valuta te investeren en zich vrijwillig te ontdoen van de Amerikaanse dollars die zij bij zich hebben.
Deze spaarplannen trokken honderden miljarden ponden aan. Toch zijn ze er niet in geslaagd de banken extra inkomsten in vreemde valuta te bezorgen of de stijgende inflatie te beteugelen.
“De CBE kan niet alleen de inflatie omlaag brengen of de inkomsten in vreemde valuta verhogen,” zei al-Wali. “De productiebehoeften zijn nergens te vinden, de export vertraagt en de overmakingen van Egyptische werknemers in andere landen zijn sterk aangetast door de internationale economische crisis.”
Golflanden kopen activa
De negatieve effecten van de Oekraïense oorlog op de Egyptische economie, waaronder op de lokale toerismesector, hebben de regering naar internationale steun doen grijpen, onder meer van de olierijke Golfstaten die Egyptische activa opkopen.
Arabische staatsfondsen kopen Egyptische staatsbedrijven op alle gebieden, waaronder enkele van de belangrijkste sectoren van de economie.
Egypte heeft ondertussen leningen aangevraagd bij verschillende internationale financiële instellingen, zoals het Internationaal Monetair Fonds, dat ermee heeft ingestemd Egypte 9 miljard dollar te bieden ter ondersteuning van de hervormingen en het economisch beleid van het Arabische land.
De eerste tranche van de lening, ongeveer 750 miljoen dollar, zal naar verwachting deze maand in Egypte aankomen, temidden van speculaties over de effecten ervan op het ondersteunen van de nationale munt en het voldoen aan een deel van de vraag naar Amerikaanse dollars, onder meer voor de aankoop van basisbehoeften, zoals voedsel.
Het gebrek aan Amerikaanse dollars bij de plaatselijke banken heeft ook plaatselijke importeurs ertoe aangezet dollars te zoeken buiten het banksysteem om, waardoor de zwarte markt voor buitenlandse valuta wordt aangewakkerd en er tegelijkertijd twee wisselkoersen voor de plaatselijke valuta ontstaan.
Buiten de grenzen
Dezelfde stormloop op de aankoop van goud drijft de prijzen van het metaal op, waardoor sommige Egyptenaren lijden en anderen winst maken.
Sinds Fouad zijn spaargeld in goud heeft omgezet, is de prijs van het metaal met bijna 20 procent gestegen.
Dat is goed nieuws voor hem, maar ook slecht nieuws voor andere Egyptenaren, vooral voor degenen die zich voorbereiden op een huwelijk, waarbij gouden geschenken in Egypte een basisvoorwaarde zijn voor verloving en huwelijk.
Juweliers melden een sterke stijging van de vraag naar goud en schrijven de prijsstijging toe aan deze groeiende vraag.
Deze vraag is gekoppeld aan de opschorting van de invoer van goud tegen de achtergrond van de deviezencrisis, vertelde Ehab Wasif, het hoofd van de goudafdeling bij de Egyptische Federatie van Industrieën, de unie van ’s lands fabrikanten, aan MEE. “De huidige prijzen zijn veel hoger dan de werkelijke waarde van goud.”
De stormloop op goud is echter niet zonder risico’s.
Een lid van de goudafdeling verwees enkele dagen geleden naar wat hij beschreef als“misbruik” op de goudmarkt.
Volgens Saeed Embabi, lid van de goudafdeling, wordt er op de markt gespeculeerd om de goudprijs op te drijven.
Daarom raden economen als Abdel Mutaleb consumenten af om momenteel goud te kopen.
“Het is beter voor mensen met spaargeld om de aankoop van goud nu te vermijden totdat de huidige hoge prijsgolf tot een einde komt,” zei Abdel Mutaleb. “Er is een gebrek aan duidelijkheid over het prijsbeleid voor goud op de lokale markt, terwijl handelaren zich niet houden aan de officiële wisselkoers van de Amerikaanse dollar.”