Angst neemt toe in Turks-Syrische grensgebied door groot offensief.
Burgers aan beide zijden van de grens zijn moe van de raketten en de oorlog, maar nu Turkije een grondoffensief voorbereidt, zal het leven waarschijnlijk snel erger worden.
Karkamis, Turkije, en Azaz, Syrië – Vanuit de deur van een halfleeg kebabrestaurant in de Zuid-Turkse stad Karkamis is een gapend gat in de grond te zien. Het herinnert de klanten hier en alle inwoners van de stad aan het gevaar dat zij liepen en nog steeds lopen.
Een man liep door die deur mopperend over zijn dochter, waarbij hij met een zwaar accent Koerdische woorden vermengde met zijn Turkse.
“Ze is nog steeds bang, verlaat haar moeder geen moment,” zei hij tegen de eigenaar.
“Dit restaurant had nu vol moeten zitten. Maar de mensen zijn bang om naar buiten te gaan. De raket, weet je, is daar geland,” vertelde hij aan Middle East Eye.
Tien dagen geleden sloegen raketten in op deze gemeenschap, waarbij drie mensen omkwamen, onder wie een leraar en een kind. Het maakte deel uit van het escalerende geweld tussen Turkije en Syrische Koerdische groeperingen, aangewakkerd door een bomaanslag in Istanbul en waarschijnlijk uitmondend in een grootschalig Turks grondoffensief in Noord-Syrië.
“Als de raket twee minuten eerder was geland, zouden tientallen kinderen dood zijn,” zei de vader.
Hier in de zuidelijke grensgebieden van Turkije bereikt de uitputting over de gevolgen van de decennialange oorlog in Syrië het kookpunt.
“Wallahi, we hebben genoeg van deze oorlog,” zei de restauranteigenaar. Die ergernis vertaalt zich steeds meer in vijandigheid tegenover de Syriërs zelf. Toen er een Syrische bedelaar aankwam, schreeuwde de restauranthouder boos “Yallah, yallah,” en joeg hem het pand uit.
“Onze soldaten sterven daar [in Syrië] en toch vragen deze onbeschaamden nog steeds om geld!”
Karkamis is een kleine stad nabij de Syrische grens, gelegen aan de overzijde van het Syrische Jarabulus, een stad onder Turkse controle. Er is niet veel beweging tussen de traditionele huizen met bruine muren. Na de laatste aanval zijn de straten leeg, en alle scholen en vele winkels blijven gesloten.
Mensen wordt afgeraden naar buiten te gaan of zich op pleinen te verzamelen. Ze zijn duidelijk van streek. Er zijn niet veel inkomstenbronnen voor een klein stadje als dit, zeker niet in de huidige economische crisis in Turkije. Maar de semi-vergrendeling door raketvuur maakt het alleen maar erger.
We zijn doodsbang
In een kapperszaak in zakformaat in de buurt werd een heftig debat gevoerd.
“We zijn doodsbang. De meeste inwoners zijn naar Gaziantep gegaan. Maar deze bloedige oorlog houdt nooit op,” klaagde een klant, terwijl hij zijn gladgeschoren gezicht in de spiegel bewonderde.
De barbier werd boos. Hij weet heel goed wie de schuldige is: de Turkse regering. Koerdische strijders springen voortdurend over het grenshek, beweerde hij. Waarom konden de grenswachten ze niet gewoon verslaan?
Een andere klant had op zijn beurt gewacht om te spreken. “Weet je, mijn vader is aan bed gekluisterd. Een van de raketten heeft de muur van onze tuin geraakt. Het had het huis kunnen raken en ons allemaal kunnen doden,” zei hij.
“We kunnen ’s nachts niet slapen. We zijn gewend aan het geluid van kogels en raketten, maar toch zijn we doodsbang als er nog meer raketten ons raken. Vertrouw de PKK nooit!”
Turks, Koerdisch en Arabisch lopen door elkaar in de straten van Karkamis, waarbij het laatste de laatste dagen steeds vaker te horen is: steeds meer Syrische vluchtelingen steken de grens over om familie te bezoeken in de aanloop naar het waarschijnlijke militaire offensief.
We kunnen ’s nachts niet slapen. We zijn gewend aan het geluid van kogels en raketten, maar nog steeds doodsbang als er nog meer raketten op ons afkomen”.
– Inwoner van Karkamis
“Moge God ons helpen!” zei de Syrische inwoner Soleiman. “De meeste van mijn familieleden zijn naar Azaz gevlucht. Nu raken ze daar ook.”
De dag na de raketaanval op Karkamis vielen er meer op Azaz, een stad 100 km verderop in Syrië, waarbij vijf burgers werden gedood. De raketten zouden zijn afgevuurd vanuit Tal Rifaat, een strategische Koerdische enclave die waarschijnlijk het eerste doelwit wordt van het Turkse offensief.
Net als Karkamis is de handel uitgehold door de aanval, wat slecht nieuws is voor delen van het platteland van Aleppo dat de stad als draaischijf gebruikt.
Handelaren in Azaz leven nu in angst, vertelde Khaled al-Ahmed aan MEE.
“Nu worden we geconfronteerd met stagnatie. De vastgoed- en automobielsector zijn ook getroffen door de laatste bombardementen,” zei hij.
Maha Afadli, een ontheemde Syriër, had ooit het gevoel dat ze eindelijk veiligheid had gevonden in Azaz. Maar nu is ze bang dat de oorlog haar daar weer zal bereiken.
“Ik kom uit Aleppo, maar verhuisde naar Tal Rifaat, werd daar verdreven door de PYD en vestigde me in 2016 in Azaz,” zei ze, verwijzend naar de politieke tak van de YPG. “Ik wil dat alle ontheemden terugkeren naar hun land,” zei ze, wanhopig dat internationale machten er niet in geslaagd zijn vrede te stichten in Syrië.
Nylon tenten beschermen ons niet
In de ontheemdenkampen langs de Syrische kant van de Turkse grens is het niet minder beladen. In het kamp Jabal Bursaya bij de grensovergang Bab al-Salama denkt Khalaf al-Jassem met een grimas terug aan de recente aanvallen.
“Mijn familie en ik zijn op zoek naar een veilige plek om te wonen. We zijn doodsbang voor de recente bombardementen. De kinderen huilden en de vrouwen schreeuwden van angst, omdat deze plek als veilig wordt beschouwd,” zei hij.
De Verenigde Naties schatdat sinds het begin van de burgeroorlog in 2011 6,5 miljoen Syriërs ontheemd zijn geraakt. De meesten van hen leven in kampen.
Jassem maakt zich zorgen om zijn familie. “Nylon tenten zijn erg dun en beschermen ons niet tegen een granaat of een raket. Als een van hen onze tent raakt, zijn we zeker dood,” zei hij, eraan toevoegend dat ze geen plek hebben om naartoe te gaan – Azaz was de laatste veilige haven.
Die spanning is een handvol kilometers over de grens ook voelbaar in Oncupinar, in de Turkse provincie Kilis. De grensstad werd op 21 november getroffen door Koerdische beschietingen, waarbij acht politieagenten gewond raakten.
Terwijl de troepen zich opbouwen, brengen militaire voertuigen regelmatig mannen en materieel van plaats naar plaats. Turkije zal naar verwachting Tal Rifaat vanuit Oncupinar aanvallen, samen met 4.000 geallieerde Syrische rebellen, als de onderhandelingen met Damascus’ bondgenoot Rusland mislukken.
Ankara heeft geprobeerd Rusland zover te krijgen dat het de Syrische regeringstroepen en Koerdische strijders ervan overtuigt zich terug te trekken uit Tal Rifaat om bloedvergieten te voorkomen. Die mogelijkheid lijkt met de dag onwaarschijnlijker. Het geluid van beschietingen en raketten is voortdurend te horen.
“De mensen zijn banger dan ooit”, zegt een NGO-medewerker die regelmatig de kampen in het noorden van Syrië bezoekt. “De mensen weten dat Turkije niet nog meer vluchtelingen wil. En er is geen veiliger plaats in Syrië [dan Azaz],” voegde hij eraan toe.