De amicus brief die dinsdag werd ingediend door de Amerikaanse advocaat-generaal, de op drie na hoogste ambtenaar van het ministerie, zet een wig in de pogingen van NSO Group om soevereine immuniteit van de rechtszaak te verkrijgen.
Brian Fletcher, die optreedt als advocaat-generaal, verklaarde in duidelijke bewoordingen dat “NSO hier duidelijk geen recht heeft op immuniteit”.
“Er is geen vaste praktijk – of zelfs maar één eerder geval – waarbij het Ministerie van Buitenlandse Zaken immuniteit heeft voorgesteld voor een particuliere entiteit die als agent van een buitenlandse staat optreedt. En geen enkele buitenlandse staat heeft de aanspraak van NSO op immuniteit gesteund,” schreef hij.
In april wendden de advocaten van NSO Group zich tot het hoogste gerechtshof van het land na een beslissing van november 2021 door een federaal hof van beroep in de VS om zijn streven naar juridische immuniteit van een rechtszaak te verwerpen.
NSO Group heeft consequent aangevoerd dat, omdat het product van het bedrijf wordt gebruikt door buitenlandse overheden en wetshandhavingsinstanties, het bedrijf beschermd is tegen civiele rechtszaken op Amerikaanse bodem.
WhatsApp – eigendom van Meta (voorheen Facebook) – diende zijn rechtszaak tegen NSO Group in 2019 in, waarbij het bedrijf ervan werd beschuldigd zijn servers in Californië met malware te bestoken om ongeoorloofde toegang te krijgen tot ongeveer 1400 mobiele apparaten, in strijd met de Amerikaanse staats- en federale wetgeving.
Vorig jaar bevestigde het Ninth Circuit Court of Appeals de beslissing van een lagere rechtbank om de rechtszaak tegen WhatsApp voort te zetten, omdat NSO Group niet in aanmerking kwam voor soevereine immuniteit, ook al waren haar klanten buitenlandse overheidsinstellingen.
In juni verzocht het Amerikaanse Hooggerechtshof de regering Biden zich over de zaak uit te spreken.
“NSO nam een gok door de Amerikaanse regering te vragen zich uit te spreken over hun claim op soevereine immuniteit,” zei Natalia Krapiva, technisch en juridisch adviseur bij de digitale rechten nonprofit Access Now.
“Gelukkig is het advies van de advocaat-generaal, samen met de verbodslijst van het ministerie van Handel en andere voorgestelde maatregelen, een duidelijk teken dat spywarebedrijven niet zomaar mensenrechten kunnen schenden en de belangen van de VS kunnen bedreigen zonder ter verantwoording te worden geroepen,” zei Krapiva in een verklaring.
NSO Group wekte verontwaardiging nadat een reeks onderzoeken in 2021, onder coördinatie van Forbidden Stories, aantoonden hoe Pegasus, het paradepaardje van de spywaremaker, door regeringen werd gebruikt om activisten, journalisten en politieke dissidenten te bespioneren.
Regeringen waaronder Saoedi-Arabië, Marokko, Bahrein en de Verenigde Arabische Emiraten zijn beschuldigd van het gebruik van de spyware.
Vorig jaar plaatste de regering Biden NSO Group op een “entiteitenlijst” van bedrijven die geacht worden betrokken te zijn bij activiteiten die in strijd zijn met het buitenlands beleid en de nationale veiligheid van de VS. De regering beschuldigde NSO Group ervan met haar spyware “transnationale onderdrukking” mogelijk te maken.
NSO Group heeft herhaaldelijk ontkend dat zij mensenrechtenschendingen in de hand zou werken door te stellen dat haar spyware, waarvoor de Israëlische regering een licentie heeft verleend, bedoeld is om criminelen en “terroristen” op te sporen.
Maar verschillende rechtengroeperingen beschuldigen het bedrijf ervan de verantwoordelijkheden op het gebied van de mensenrechten met voeten te treden en hebben de Israëlische regering opgeroepen de vergunningen van het bedrijf in te trekken.
Ondertussen dringt de regering Biden verder aan op het gebruik van commerciële spyware.
In een brief aan congreslid Jim Himes en andere leden van de House Intelligence Committee zei de regering dat zij een uitvoerend bevel plant dat “het operationele gebruik door de VS-regering van commerciële spyware die contra-inlichtingen of veiligheidsrisico’s voor de Verenigde Staten inhoudt of het risico van oneigenlijk gebruik inhoudt, verbiedt”.
Het bevel zou volgens de Washington Post al begin volgend jaar kunnen komen. Er is een “erkenning dat er binnen de Amerikaanse federale overheid geen regelgeving was over hoe deze tools aan te pakken”, vertelde een hoge ambtenaar aan de krant.