Moslimadvocaten vragen zich af: Als mensen van de lijst worden verwijderd na een rechtszaak, waren zij dan ooit “bedreigingen”?
Moslims die de grondwettelijkheid van de “no-fly list” aanvochten, werden ervan verwijderd nadat ze de regering hadden aangeklaagd, wat de vrees wekte dat het programma de wettelijke controle wil omzeilen.
“De regering verwijdert mensen alleen van hun geheime lijsten wanneer zij vreest dat een rechtbank hun wetteloosheid zal beteugelen,” vertelde Gadeir Abbas, een advocaat bij de Council on American-Islamic Relations (Cair), aan de Washington Post.
“Als het Federal Bureau of Investigation (FBI) zijn zin krijgt, wordt het schrappen van een lijst een soort spiekcode die de federale overheid kan gebruiken om mensen hun dag in de rechtbank te ontzeggen.”
De no-fly lijst is een kleine subset van de Terrorist Screening Database van de Amerikaanse overheid, die ook bekend staat als de terrorist watchlist. De lijst zou identificerende informatie bevatten van “bekende of verdachte terroristen”.
Het Terrorist Screening Center van de FBI onderhoudt de database. In 2015 zei het Amerikaanse ministerie van Justitie dat Amerikanen konden nagaan of hun naam al dan niet op de lijst voorkomt.
Als onderdeel van een rechtszaak die de American Civil Liberties Union in Oregon had aangespannen, oordeelde een federale rechter in 2015 dat “het gebrek aan effectieve procedures van de overheid voor mensen om hun opname op de controversiële lijst aan te vechten ongrondwettelijk was”, meldde de Post. Sinds 11 september zijn honderden moslims op deze lijst geplaatst.
Cair heeft acht van dergelijke gevallen gezien van mensen die van de lijst werden verwijderd nadat zij de federale regering hadden aangeklaagd – waardoor de rechtbank hun bezwaren niet kon horen.
Volgens de Washington Post werd Saadiq Long, een bekeerde moslim en veteraan, gefouilleerd op een luchthaven in Amsterdam, gearresteerd in Turkije, geweerd uit twee staten aan de Perzische Golf en ontslagen bij een vrachtwagenbedrijf.
Dit gebeurde in een tijdsbestek van negen jaar. En toen hij meende dat het kwam doordat hij op de vliegverbodlijst was geplaatst, spande hij een rechtszaak aan in Virginia. In 2019, toen de rechtszaak gaande was, kreeg hij bericht dat hij van de lijst was verwijderd.
Middle East Eye heeft het ministerie van Binnenlandse Veiligheid en de FBI om commentaar gevraagd, maar geen van beide heeft commentaar gegeven. De FBI zei dat ze geen commentaar gaven.
Aanklagen wegens schending godsdienstvrijheid
Moslims hebben lang gevochten tegen het gebruik van de no-fly lijst, omdat het mensen de mogelijkheid ontneemt om te reizen zonder dat er bewijs tegen hen is.
In 2020 oordeelde het Amerikaanse Hooggerechtshof dat Amerikaanse-moslims die op de vliegverbodlijst van de FBI waren geplaatst nadat ze hadden geweigerd hun gemeenschap te bespioneren, individuele FBI-agenten – die hun godsdienstvrijheid zouden hebben geschonden – mochten aanklagen voor geldelijke compensatie en schadevergoeding.