Nieuwste artikelen:

Griekenland waarschuwt voor Oekraïne-achtige oorlog met Turkije in Oost-Middellandse Zeegebied

Leestijd: 6 minuten

De spanningen tussen de rivalen in het Middellandse-Zeegebied lopen op, nu Athene en Ankara elkaar de tent uitvechten over eilanden en luchtruim.

De spanningen in het oostelijke Middellandse-Zeegebied zijn hoog opgelopen, en Griekenland zegt dat de regio in een oorlog dreigt te vervallen zoals die in Oekraïne.

Turkije en Griekenland zijn al langer verwikkeld in een reeks geschillen, onder meer over maritieme rechten, de soevereiniteit van Egeïsche eilanden, aardgas en grenzen van het luchtruim.

De Navo-bondgenoten hadden een korte toenadering na de Russische invasie in Oekraïne, waarbij de Griekse premier Kyriakos Mitsotakis een zeldzaam bezoek bracht aan president Recep Tayyip Erdogan in Istanbul.

Sindsdien zijn de betrekkingen echter gekelderd. Dinsdag herhaalde Erdogan een versluierd dreigement, waarin hij verklaarde dat Turkije “op een nacht plotseling zou kunnen komen”, als reactie op wat hij beweerde dat vijandigheden uit Griekenland zouden zijn. “Waar ik het over heb is geen droom,” zei hij op een persconferentie in de Bosnische hoofdstad Sarajevo. ” Wat ik zei was dat we op een nacht plotseling zouden kunnen komen.

‘Verticale escalatie’

De opmerkingen veroorzaakten een verontwaardiging in Griekenland, een land met 10 miljoen inwoners dat in de 19e eeuw een wrede onafhankelijkheidsoorlog tegen het Ottomaanse Rijk voerde.

Grote delen van Griekenland bleven onder Ottomaans bestuur vóór de ineenstorting van het rijk na de Eerste Wereldoorlog.

Dit jaar is het 100 jaar geleden dat de Grieks-Turkse oorlog van 1919-1922 uitbrak en op 30 augustus vierde Turkije de Dag van de Overwinning, toen het de Griekse troepen uit Anatolië verdreef.

Kustlijn tussen Turkije en Griekenland (shutterstock)

De oorlog culmineerde in de bevolkingsuitwisselingen tussen de twee landen die in Griekenland bekend staan als de Catastrofe, en de strijd om steden met een Griekse meerderheid langs de Anatolische kust, zoals Smyrna, de stad die nu Izmir is.

Op zaterdag maakte Erdogan een puntige verwijzing naar de stad, door te verklaren “Griekenland, kijk naar de geschiedenis, ga terug in de tijd; als je te ver gaat, zal de prijs zwaar zijn.

We hebben één ding tegen Griekenland te zeggen:” Onthoud Izmir.”

In antwoord daarop stuurde Athene brieven naar de Navo, de Europese Unie en de Verenigde Naties waarin het de “openlijk bedreigende” en “opruiende” uitspraken van Erdogan veroordeelde.

De brieven riepen de organisaties op de uitspraken van Erdogan te veroordelen, die volgens hen “het Turkse volk doordrenken met haat, vijandigheid en minachting jegens hun Griekse buren”.
“Door de ernst van de zaak te onderschatten, lopen we het risico opnieuw getuige te zijn van een situatie die lijkt op die welke zich momenteel in een ander deel van ons continent ontvouwt,” voegden de brieven eraan toe, verwijzend naar de oorlog in Oekraïne.
Sommige analisten waarschuwen dat de woordenstrijd Griekenland en Turkije dreigt terug te katapulteren naar de spanningen van 2020, toen hun oorlogsschepen figuurlijk met elkaar botsten en de twee op de rand van een conflict stonden.
“We hebben hier te maken met een verticale escalatie, en er kan zich elk moment een gevaarlijk incident voordoen,” vertelde Zachariah Micha, directeur studies aan het Instituut voor Veiligheids- en Defensieanalyse in Athene, Middle East Eye. “Turkije heeft een geschiedenis van aankondigen wat het gaat doen, zoals het deed met invasies in Syrië. Mogelijk bereidt Erdogan het internationale publiek voor op iets dat staat te gebeuren.”

‘Maximalistische standpunten’

Ongecontroleerde spanningen tussen de twee hebben een geschiedenis van uit de hand lopen. Griekenland verzette zich tegen Turkije’s invasie van Cyprus in 1974 en de twee raakten in 1996 bijna in oorlog over een onbewoond Egeïsch eiland.

De brieven van Griekenland komen minder dan een week na een oproep van Turkije aan dezelfde organisaties waarin het zijn argumenten over de bilaterale geschillen tussen de landen uiteenzette.
Vorige maand beschuldigde Turkije Griekenland ervan een van zijn F-16 straaljagers boven internationale wateren te hebben bestookt met een S-300 raketsysteem van Russische makelij dat op het eiland Kreta is gestationeerd.
Griekenland heeft de beschuldiging verworpen. Turkije heeft gedreigd met oorlog als Griekenland de territoriale wateren van zijn oostelijke eilanden zou uitbreiden tot 12 zeemijl, waartoe het gerechtigd is krachtens het VN-Zeerechtverdrag.
Turkije is geen ondertekenaar van het verdrag. Gesprekken om de meningsverschillen op te lossen zijn vastgelopen.
Athene zegt dat de besprekingen beperkt moeten blijven tot de kwestie van de maritieme afbakening en de exclusieve economische zones (EEZ’s), terwijl Ankara heeft opgeroepen tot bredere besprekingen over onderwerpen als de demilitarisering van de Griekse eilanden in de Egeïsche Zee, die volgens het land in strijd is met verdragen uit het tijdperk van de Eerste en Tweede Wereldoorlog.
“Turkije en Griekenland hebben beide besloten een maximalistische positie in de Egeïsche Zee aan te nemen, en dat volgt met escalerende retoriek,” zei Soner Cagaptay, directeur van het Turkse onderzoeksprogramma aan het Washington Institute for Near East Policy, tegen MEE.

Koude oorlog 2.0

De spanningen zijn opgevoerd door de ontdekking van potentieel lucratieve gasvoorraden in de betwiste wateren.

In 2019 ondertekende Turkije een controversieel maritiem akkoord met de Libische regering dat voorbijging aan Griekenlands aanspraak op een exclusieve economische zone via de eilanden Kreta en Kastellorizo.
Griekenland ondertekende daarna een gelijkaardig maritiem akkoord met Egypte. Stijgende aardgasprijzen als gevolg van Ruslands invasie in Oekraïne hebben een nieuwe laag aan de vete toegevoegd.
Vorige maand zond Turkije voor het eerst in twee jaar een seismisch onderzoeksschip naar de oostelijke Middellandse Zee, terwijl Griekenland heeft beloofd de exploratie uit te breiden.
In sommige opzichten heeft de oorlog ook de strijd uit het Koude Oorlog-tijdperk doen herleven, die tussen de twee Navo-landen aan de rand van Europa speelde.
Griekenland heeft zijn belang voor het bondgenootschap zien toenemen, nu Amerikaanse troepen en voorraden bestemd voor Oost-Europa de havenstad Alexandroupoli binnenstromen.
De banden tussen Athene en Washington zijn nauwer geworden nu Turkije met het Westen blijft weifelen.
Terwijl het gewapende drones aan Oekraïne heeft geleverd, heeft Ankara ook Rusland de hand gereikt door ermee in te stemmen sommige olieverkopen in roebels te prijzen.
Ankara heeft ook geprobeerd zich op te werpen als bemiddelaar in het conflict in Oekraïne, door te helpen een door de VN gesteunde overeenkomst te bezegelen die de graantoevoer naar de Zwarte Zee deblokkeert, maar het dringt ook aan op eigen beleidsprioriteiten, zoals het hardhandig optreden tegen Koerdische militanten in Scandinavische landen die tot de Nato willen toetreden, en de aankoop van F-16 gevechtsvliegtuigen van de VS.

‘De laatste strohalm’

Murat Aslan, een voormalige Turkse militair die nu verbonden is aan Seta, een denktank met banden met Erdogan’s regering, vertelde MEE dat de neerwaartse spiraal in de banden begon met de reis van de Griekse premier naar Washington in mei, waar hij lobbyde tegen wapenverkoop aan Turkije.

Erdogan verbrak na het bezoek alle bilaterale besprekingen met Griekenland.
“De opmerkingen van Erdogan zijn een weerspiegeling van hoe de Turken echt moe en verveeld zijn van de houding van de Grieken,” zei Aslan. “Mitsotakis die naar de VS gaat en achter zijn rug om over Turkije klaagt was de druppel. Er is geen gevoel van vertrouwen meer [daarna].”
Zowel Griekenland als Turkije gaan volgend jaar verkiezingen tegemoet, waarvoor analisten waarschuwen dat ze de periode van instabiliteit kunnen verlengen.
De economie van Turkije is gehavend door een economische crisis, waarbij de inflatie tot boven de 80 procent is opgelopen.
Terwijl Erdogan heeft geprobeerd de banden met sommige regionale staten zoals Israël en de VAE te herstellen, lijken zijn opmerkingen over Griekenland te wijzen op een verharding van zijn standpunt, waarbij hij beweerde dat Griekenland eilanden in de Egeïsche Zee “bezette”. “Zo’n opmerking is nog nooit eerder door een Turkse leider gemaakt.
Erdogan impliceert dat de Egeïsche eilanden niet rechtmatig van Griekenland zijn, hij verhoogt de inzet en gokt erop dat Griekenland niet zal volhouden ,” zei Cagaptay.
“Ik zie Mitsotakis niet zeggen ‘Constantinopel is bezet en het is van ons’.”
Sommige aloude waarnemers van de Grieks-Turkse betrekkingen zeggen dat de huidige spanningen waarschijnlijk een woordenstrijd zullen blijven. Panayotis Tsakonas, hoofd van het veiligheidsprogramma van de Helleense Stichting voor Europees en Buitenlands Beleid (ELIAMEP), die hoofdzakelijk door de Europese Commissie wordt gefinancierd, zei tegen MEE dat hij een “asymmetrie” zag tussen de retoriek van Turkije en zijn daden.
Hij meent dat Ankara nog steeds hoopt de rust in het oostelijk Middellandse-Zeegebied te bewaren terwijl het de modernisering van zijn F-16 vloot uit de VS nastreeft: “Erdogan is aan het kalibreren tussen geen agressieve houding aannemen in het oostelijk Middellandse-Zeegebied vanwege de onderhandelingen met de VS, en tegelijk de nationalisten in zijn binnenlandse publiek sussen.”
Tsakonas zei dat de bewering van Athene dat er oorlog zou kunnen uitbreken in het oostelijk Middellandse-Zeegebied waarschijnlijk “een overdrijving” was om de steun van een internationaal publiek te verwerven over wat de Griekse leiders als een ernstig veiligheidsrisico blijven beschouwen.

Laatste nieuws

Tunesië veroordeelt vier personen ter dood voor de moord op politicus Chokri Belaid .

De Ennahda-partij beschouwt de uitspraken als 'overtuigend bewijs' van...

Marokko wordt ervan beschuldigd Israëlische wapens te gebruiken om burgers in Westelijke Sahara te doden.

Een onderzoek onthult hoe Rabat bijna 100 burgers in...

Nieuwsbrief

Ook intressant

Netanyahu zet zich schrap voor een ‘mogelijke oorlog’ met de Palestijnse Autoriteit

In de Gazastrook en op de Westelijke Jordaanoever zijn...

Waarom Turkije en Griekenland overeenkwamen om het conflict te bevriezen en naar de toekomst te kijken

Ankara wil de betrekkingen met het Westen normaliseren en...

Turkije redt 125 mensen op zee na ‘Griekse tegenwerking’

Kustwacht beschuldigt Griekse autoriteiten van het illegaal dwingen van...

Marokkaanse migranten gedeporteerd van Turkije naar Noord-Syrië

Twee Marokkaanse onderdanen vertellen MEE dat ze naar het...

Griekenland gaf ‘geen antwoord’ op aanbod voor ondersteuning vanuit de lucht vóór schipbreuk, zegt Frontex

EU-grensagentschap zegt dat het heeft aangeboden om een geplande...

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Vul alstublieft je commentaar in!
Vul hier je naam in

6 × 1 =

De recente update van Instagram, die politieke inhoud beperkt, heeft inderdaad tot grote verontwaardiging geleid onder pro-Palestijnse activisten.

De standaardinstelling voor een update van de app beperkt inhoud 'die waarschijnlijk overheden, verkiezingen of sociale onderwerpen noemt die een grote groep mensen beïnvloeden'. Een...

Oorlog in Gaza: Biden ‘drijft’ Bibi in het nauw bij de VN, waardoor een diepe kloof ontstaat met bondgenoot

Het besluit om zich van stemming te onthouden bij een resolutie van de VN-Veiligheidsraad 'maakt een punt, maar geen verschil', zeggen analisten De relatie tussen...

Marokko wordt ervan beschuldigd Israëlische wapens te gebruiken om burgers in Westelijke Sahara te doden.

Een onderzoek onthult hoe Rabat bijna 100 burgers in drie jaar tijd heeft gedood met behulp van Israëlische militaire technologie. Het Franse dagblad L'Humanité publiceerde...