Soedan heropent het luchtruim na het uitbannen van het verzet

Sudan heeft zijn luchtruim heropend, zei het hoofd van de soevereine raad van het land woensdag, terwijl het leger zei dat twee soldaten werden gedood en vier gewond raakten bij het onderdrukken van een opstand door voormalige veiligheidsagenten gelieerd aan de omvergeworpen ex-heerser Omar al-Bashir.

Het  was de grootste confrontatie tot nu toe tussen de oude garde en aanhangers van de nieuwe regering.

Eerder meldden getuigen dat er vuurgevechten waren uitgebroken op een basis van de National Intelligence and Security Service (NISS) in de gebieden Riyadh en Khartoum North in de hoofdstad.

Een beveiligingsbron vertelde het persbureau AFP dat de eerste schietpartij uitbrak in de stad Al-Obeid, waarna vuurgevechten uitbraken op NISS-basessen in de hoofdstad.

In een toespraak  op woensdagochtens zwoer het soevereine raadshoofd, luitenant-generaal Abdel Fattah al-Burhan, nooit een coup te laten plaatsvinden en voegde eraan toe dat het leger de controle had over alle inlichtingengebouwen.

“Alle hoofdkwartieren staan onder controle van het leger en het luchtruim is nu open,” zei Burhan.

Eerder hadden de autoriteiten de luchthaven van de hoofdstad gesloten, zei de burgerluchtvaartautoriteit.

Woede over ontslagpakket

In een protest over vertrekvergoedingen sloten de voormalige werknemers van de NISS ook twee kleine olievelden in Darfur, vertelde een overheidsbron aan persbureau Reuters. 

“In het proces van herstructurering van de NISS zijn er enkele leden die de financiële compensatie voor pensionering hebben afgewezen,” zei de NISS eerder op dinsdag. 

De velden hadden een productie van ongeveer 5.000 vaten per dag.

Een overheidsbron zei dat de crisis een intern conflict aan het licht bracht tussen de agenten van de oude regering loyaal aan Bashir enerzijds en de hoge officieren en generaals van het nationale leger en de soevereine raad anderzijds.

De bron, die anoniem wenste te blijven, vertelde Middle East Eye dat soldaten na de herstructurering van de NISS de kans hadden gekregen om te kiezen voor ontwapening of geïntegreerd moesten worden in de paramilitaire Rapid Support Forces (RSF) of het nationale leger.

“De soldaten die tot de operatie-eenheid behoorden, verwierpen de aan hen geboden opties en vroegen om een zeer hoge vergoeding en dat heeft de onderhandelingen met hen gecompliceerd”, zei hij.

“Islamisten hebben een grote invloed in deze groepen wat er op duid dat er ook verbanden zijn . met het oude regime”

Voormalig inlichtingenchef beschuldigd

De voormalige veiligheidsagenten vochten urenlang tegen soldaten in de hoofdstad Khartoem totdat de regeringstroepen de opstand  op dinsdag avond onderdrukten, vertelden inwoners en een militaire bron aan persbureau Reuters.

Een correspondent voor het AFP persbureau zei dat verschillende voertuigen met soldaten en troepen van de RSF op de basessen waren verplaatst.

Later werden ook tanks gezien rond de NISS-basis in Riyad.

Honderden mensen verzamelden zich buiten de Riyad-basis en riepen het leger op een einde te maken aan het geweld.

“De natie en het leger zijn één hand,” zongen de demonstranten.

“Wat vandaag gebeurde is een plan van Salah Gosh en enkele andere officieren,” vertelde generaal Mohamed Hamdan Daglo, die de RSF leidt, aan verslaggevers in de Zuid-Sudanese hoofdstad Juba.

Ghosh, een sleutelfiguur van de regering van Bashir, trad af nadat de veteraanleider was omvergeworpen. Zijn verblijfplaats is onbekend.

‘Een opstand’

“Troepen van operationele centra van de inlichtingendienst begonnen een opstand in sommige delen van de hoofdstad,” vertelde woordvoerder Faisal Mohamed Saleh aan de staatstelevisie.

“Wat er dinsdag is gebeurd is een opstand”, zei Mohamed Othman al-Hussein, de stafchef van het leger, woensdag.

Met het doden van twee officieren doodden en het verwonden van vier anderen bij het neerslaan van de opstand toonden  het leger aan het met minimale slachtoffers de opstand kon beëindigen, voegde hij toe in een toespraak.

Herstructurering van het ooit gevreesde beveiligingsapparaat dat de schuld kreeg van het onderdrukken van afwijkende meningen onder Bashir was een van de belangrijkste eisen van de opstand die zijn verwijdering had gedwongen.

Echter, eenmaal ontslagen door de nieuwe overgangsregering, keerden veel van de veiligheidsagenten terug naar hun werkplaatsen zonder te zijn ontwapend.

De officier van justitie van Sudan riep op tot opheffing van de immuniteit van NISS-personeel dat bij de opstand betrokken was.

“Die leden van de inlichtingendienst die betrokken zijn bij wat er vandaag is gebeurd, hebben een misdrijf begaan … Ik roep op tot opheffing van hun immuniteit zodat zij recht kunnen doen,” zei de officier van justitie in een verklaring.

De protestbeweging van Sudan, de Krachten van Vrijheid en Verandering – een belangrijk onderdeel van de overgangsregering – drong er bij bewoners op aan kalm te blijven.

“We roepen onze mensen op om kalm te blijven en geen kans te geven aan degenen die ons thuisland in bloedvergiet willen meeslepen,” zei het.

‘We zullen doorgaan met ons offer’

Sinds augustus is Sudan door een gezamenlijk civiel-militair orgaan belast met het toezicht op de algehele overgang van het land naar civiele heerschappij, zoals gevraagd door de protesten die de 30-jarige heerschappij van Bashir beëindigden.