Turkije heeft claims van de EU afgewezen dat booroperaties in de buurt van Cyprus onwettig zijn, en beschuldigt de EU van gebrek aan onpartijdigheid.
Op woensdag meldde het ministerie van Buitenlandse Zaken dat het Turkse schip ‘Fatih’ begin mei zou beginnen met boorwerkzaamheden aan de westkant van het eiland in de Middellandse Zee en dat het schip ‘Yavuz’ onlangs ten oosten van Cyprus was aangekomen en ook booractiviteiten zou uitvoeren.
Yavuz heeft maandag z’n anker uitgeworpen aan de zuidkust van Cyprus. Dit veroorzaakte een krachtig protest vanuit de Republiek Cyprus en er volgde berispingen vanuit de EU en Griekenland.
In juni waarschuwden EU-leiders Turkije om het boren in wateren rond het eiland te beëindigen of er zouden maatregelen worden genomen.
“We verwerpen de verklaringen van het Griekse ministerie van Buitenlandse Zaken en EU-functionarissen die deze activiteiten van ons land als onwettig beschrijven”, aldus het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken.
Cyprus is in 1974 verdeeld na een Turkse invasie die op zijn beurt was veroorzaakt door een door Griekenland geïnspireerde staatsgreep. De Republiek Cyprus in het zuiden van het eiland is een lidstaat van de EU, terwijl het noorden van het eiland wordt gecontroleerd door de Turkse Republiek Cyprus, die alleen door Turkije wordt erkend.
Verschillende vredes-inspanningen zijn mislukt en de ontdekking van grondstoffen in het oostelijke Middellandse Zeegebied heeft de onderhandelingen extra bemoeilijkt.
Volgens het VN-zeerecht hebben kuststaten recht op 320 km zeegebied vanaf hun kust of een baseline die van hun kust wordt getrokken vanaf waar ze een “exclusieve economische zone” (EEZ) kunnen aanduiden. In dit gebied hebben ze het recht hebben om grondstoffen de zoeken en te winnen.
Vanwege de concave vorm van het oostelijke Middellandse Zeegebied is er echter sprake van overlap tussen de gebieden die elk land kan claimen. Hierover moet worden onderhandeld en er zal een compromis moeten worden bereikt.
Noch Turkije, noch Griekenland heeft officiële EEZ-claims gemaakt, maar dat weerhoudt hen er niet van om te ruziën over het gebied dat zij beide als hun eigen territorium beschouwen.
Athene heeft gesuggereerd dat het een claim zou kunnen baseren op een EEZ op een locatie van het eiland Kasterlorizo, bekend als Meis in Turkije, dat slechts twee kilometer uit de kust van Turkije ligt. Een dergelijke maatregel zou het gebied dat Turkije als EEZ zou kunnen claimen verminderen van ongeveer 90.000 vierkante km tot 26.000 vierkante km.
Ondertussen hebben de Grieks-Cyprioten EEZ-overeenkomsten getekend met Egypte, Libanon en Israël, waarop Turkije op grond van het bovenstaande bezwaar heeft gemaakt, namelijk dat bepaalde gebieden in de EEZ van Cyprus onder de jurisdictie van Turkije of de Turkse Republiek Cyprus vallen.
“Na de ontdekking van een reeks aardgasvelden in de oostelijke Middellandse Zee in de afgelopen jaren, zijn we getuige geweest van een gestage toename van strategische en tactische stappen richting deze regio en Cyprus door wereldwijde en regionale machten,” dit zegt Necdet Pamir, een energieanalist bij Sigma Insight Turkey, een in Ankara gevestigde denktank.
Wanneer we naar de strategische waarde kijken van de locatie zien we dat het een zeer belangrijke doorvoer route is, voor de doorvoer van grondstoffen uit het midden-oosten naar Europa.
EU-diplomaten komen woensdag bijeen in Brussel om mogelijke sancties tegen Turkije te bespreken over de boringen, voordat EU-ministers van Buitenlandse Zaken maandag bijeenkomen.
De VS uitte dinsdag ook hun bezorgdheid over Turkse activiteiten in de Middellandse Zee.
“De Verenigde Staten blijven diep bezorgd overde herhaalde pogingenvanTurkije om boringen uit te voeren in de wateren voor de kust vanCyprus ,en in het bijzonder de recente ontwikkelingen rondom het boorschip Yavuz”, zei woordvoerster van het ministerie van Buitenlandse Zaken Morgan Ortagus in een verklaring. “Deze provocerende stap verhoogt de spanningen in de regio.”
“Wij dringen er bij de Turkse autoriteiten op aan om deze operaties stop te zetten en alle partijen aan te moedigen zich terughoudend op te stellen en zich te onthouden van acties die de spanningen in de regio vergroten.”