Het grote klassen verschil in Iran is niets nieuws, maar na de nieuwe sancties wekken de overdreven uitgingen van rijkdom woede op bij veel Iraniërs.
Teheran- Feesten op jachten , ritjes in Lamborghini’s en maaltijden in 5 sterren restaurants.
Dit zijn typische scènes waar de Iraniërs de afgelopen jaren via sociaal media aan gewend zijn geraakt. Accounts zoals “The rich Kids of Tehran” en een reeks van andere insta-Celebs hebben tienduizenden volgers en wekken ook in het westen fascinatie op.
Een van deze beroemdheden – de zoon van een voormalige Iraanse ambassadeur – zei tegen zijn volgers dat ze moesten stoppen met enkel kijken naar zijn weelderige foto’s en een manier moesten bedenken om zelf geld te verdienen.
“Hoelang wil je nog jaloers blijven op mij?” Sasha “Sash” Sobhani postte afgelopen zomer een video met deze titel op Instagram. “Als je geen geld kan verdienen en je kan niet leven zonder geld, val dan maar dood! PUNT!” De post is later verwijderd, maar was al vastgelegd via YouTube.
Nu er nieuwe sancties van de VS in werking treden, zijn deze zelfgemaakte spektakels van de rijke één procent van Iran een veel moeilijkere pil om te slikken voor jonge mensen zoals de 33-jarige Reza Derakhshani.
“Het maakt me woedend wanneer ik jongens zie zoals Sasha Sobhani die enkel rijk zijn geworden vanwege de contacten van hun vader,” zei Derakhshani, een promovendus aan de universiteit. “Hoe kan er dit soort discriminatie bestaan in ons land?”
“Ik wil graag met een meisje trouwen waar ik van hou, maar ik kan het me niet veroorloven om een trouw-ceremonie te houden en dan een huis te huren.”
Het dagelijks leven is voor veel Iraniërs een strijd geworden. De prijzen van veel basisgoederen zijn omhoog geschoten nadat eerder dit jaar de waarde van de Riyal met twee-derde was gedaald. Veel producten, waaronder medicijnen zijn heel moeilijk en soms zelfs helemaal niet te meer te krijgen.
De werkeloosheid is enorm en er zijn inmiddels bijna wekelijks protesten van werknemers die zijn ontslagen zonder enige vorm van vergoeding.
Het contrast tussen deze wereld en die van “Gen Khroub”(goede genen, in het Farsi) of Aghazadeh (een informele term voor de zoon van een hooggeplaatste persoon) heeft de langdurige frustratie over corruptie en voorkeursbehandelingen weer doen oplaaien.
De in Teheran wonende socioloog AmanAllah Qarai Moghadam geeft aan dat deze frustraties de voedingsbodem zijn voor de recente protesten.
“De ‘goede genen’ vertellen de gewone mensen dat ze kunnen doodvallen, terwijl de herkomst van hun eigen rijkdommen zeer onduidelijk zijn,” zegt hij.”Als ik het voor het zeggen had zou ik deze mensen laten oppakken en vastzetten”.
Het luxe leventje
De term Aghazadeh dook voor het eerst op in de jaren negentig, om kinderen van corrupte functionarissen aan te duiden, die zich buitensporig gedroegen mbt het uitgeven van hun rijkdommen.
Daarna ontstond in 2017 de term “jene Khroub” als een populaire term voor hetzelfde fenomeen, nadat de zoon van een prominente politicus in een interview aangaf dat de oorzaak van zijn succes lag aan zijn uitstekende goede genen.
Na deze uitspraak ontstak er een storm aan reacties op social media waarin de draak werd gestoken met de term”goede genen”
Vertaling:Vanaf morgen moet je een “goede-genen-test” bijsluiten voor een aanvraag om mee te doen in mega-overheids-aanbestedingen.
Terwijl sociale media kanalen inclusief Instagram zijn geblokkeerd in Iran, zijn de bevoorrechte zonen en dochters van ambtenaren niet moeilijke om te vinden daar. Zelfs nu de sancties aanhouden en zelfs verergeren kiezen veel van deze jongeren ervoor om zich daar te profileren.
Sobhani, ze zoon van een voormalig ambassadeur , is er 1 van. De 31-jarige, wiens echte naam Mohammed-Reza is, poste foto’s van zichzelf achter het stuur van dure auto’s, en ook is hij te zien op jachten en feesten in dure smokings waardoor hij nu 1 van de meest gehate gezichten is in Iran.
Het is onduidelijk wat Sasha, die buiten Iran leeft , doet voor de kost, wel heeft hij z’n privileges wat geprobeerd te bagataliseren.
Toen zijn vader in Venezuela werd gepost, is hij goede vrienden geworden met de zoon van voormalig president Hugo Chavez.
“Dit heeft niets te maken gehad met de positie van mijn vader, maar enkel met mijn talent, hoe om te gaan met mensen” zegt hij.
Eerder dit jaar heeft de vader van Sobhani hem bijna publiekelijk verbannen”Mohamed-Reza is mijn kind, maar qua leefstijl en levensovertuiging verschilt hij veel van mij, alle pogingen die ik heb ondernomen om hem op het juiste pad te krijgen zijn mislukt” verklaarde Ahmad Sobhani aan Fars News Agency.
Een andere set “goede genen” die publieke veel aandacht hebben gekregen zijn die van de zoon en schoondochter van de Iraanse Ambassadeur in Denemarken.
Amir-Mohsen Moradian en zijn vrouw, het model Anashid Hosseini, kwamen in juli onder vuur te liggen nadat foto’s van een zeer luxueuze huwelijksceremonie werden gelekt op Instagram. De foto’s zijn inmiddels verwijderd, maar waren al overgenomen door andere media.
De eerste kritiek kwam uit de conservatieve hoek, die hiermee de gematigde regering van Hassan Rouhani in diskrediet wilde brengen.
Het publiek op social-media viel intussen over het paar vanwege hun uitbundige leefstijl.
Vertaling: Anashid Hosseini, een modeontwerper die de weg naar succes van de 1 op andere dag bereikte, ze is nu de vrouw van Amir-Hossein Moradian , “de Aghazadeh” van de ambassadeur van Denemarken.
Als reactie hierop deed het stel op Instagram pogingen om hun levensstijl uit te leggen – maar hun uitleg bleek voor velen even verbijsterend te zijn als de gelekte huwelijksfoto’s.
Hosseini zei dat haar eens zo rijke familie, door de economische crisis in de middenstand terecht was gekomen en dat de tassen op de foto’s allemaal namaak waren. Haar echtgenoot verklaarde maar tussen de 5 en 6 duizend dollar te hebben gespendeerd aan de bruiloft.
De woede opwekken.
De beelden die Sasha Sobhani en de andere rijke jongeren met “goede genen” op social media delen zo beledigend zijn dat ze daarmee de rechten schenden van hun minder bedeelde leeftijdsgenoten.
Laleh Ghavam studeerde 3 jaar geleden af aan 1 van de vooraanstaande Iraanse universiteiten met top cijfers en een graad in rechten. Ze werkt nu als secretaresse in een privébedrijf .
“Ik verdien nu 2,5 miljoen Toman (ongeveer €200) per maand, maar wanneer ik een baan zou vinden gerelateerd aan mijn specialisatie zou ik een stuk meer kunnen verdienen”, zegt ze.
“Maar helaas worden de goede banen enkel weggeven aan de “goede genen,” en blijven er geen banen voor ons over.
Ghavam heeft het bij het juiste eind, zegt Moghadam, de in Teheran gevestigde socioloog. De economie en de maatschappij zijn ziek…individuen zonder enige vorm van specialisatie of aantoonbare kwalificaties verdienen veel geld in Iran enkel vanwege hun familiebanden.
Wat inspireert deze Iraniërs om zo met hun rijkdommen te pronken? “Alleen op deze manier wordt hun verlangen naar erkenning bevredigd,” zegt Moghadam.
Maar Albert Boghzian, een econoom en een professor aan de universiteit van Teheran, vermoed dat er meer in het spel is. “Waarom ?”zo vraagt hij zich af , is de media zo gefocusseerd op deze jongeren?
“Deze corruptie heeft altijd bestaan in ons land”, zegt hij.
Een aantal van deze jongeren zijn zeer zeker verwent door hun ouders, maar Boghzian zegt dat ze op dit moment ook worden misbruikt door het westen om woede op te wekken over de groeiende economische problemen en proberen om in Iran een psychologische oorlog te ontketenen.
“Ik vind dat mensen voorzichtiger moeten zijn, ook al hebben ze echte en geloofwaardige bezwaren tegen de ongelijke verdeling van rijkdom,” zei hij.